ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం 1945లో ఐక్యరాజ్య సమితి ఆహార వ్యవసాయ సంస్థ స్థాపన తేదీని గుర్తుచేసుకోవడానికి అక్టోబర్‌ 16న ప్రతి సంవత్సరం ప్రపం చవ్యాప్తంగా జరుపుకునే అంతర్జాతీయ దినోత్సవం. ఆకలి, ఆహార భద్రతకు సంబంధించిన ఇతర సంస్థలు ప్రపంచ ఆహార కార్యక్రమం, ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ వ్యవ సాయ అభివృద్ధికి అంతర్జాతీయ నిధి ఐఎఫ్‌ఏడీ మొదలయినవి ఈ రోజును విస్తృతంగా జరుపుకుంటాయి. ఆకలిని ఎదుర్కోవడానికి, సంఘర్షణ ప్రాంతాలలో శాంతికి దోహదపడటానికి, యుద్ధం సంఘర్షణలకు ఆకలిని ఉపయోగిం చడాన్ని ఆపడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించినందుకు ప్రపంచ ఆహార కార్యక్రమంకి 2020 సంవత్సరం నోబెల్‌ శాంతి బహుమతిని అందుకుంది. ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం 2023 సారాంశం నీరు జీవం, మరియు నీరు ఆహారం. భూమిపై జీవం కోసం, ఆహారానికి నీటి కీలక పాత్రను వివరించడం సారాంశం యొక్క లక్ష్యం.
ఆహార భద్రత అనేది ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క ఆహార వ్యవసాయ సంస్థచే నిర్వచించబడింది, ప్రజలందరూ, అన్ని సమయాల్లో, వారి ఆహార అవసరాలను తీర్చే తగి నంత, సురక్షితమైన పోషకమైన ఆహారాన్ని భౌతిక, సామాజిక ఆర్థిక ప్రాప్యతను కలిగి ఉండడము. ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం అనేది ప్రజలు ఆహార దినోత్సవం జరుపుకోవడం మాత్రమే కాదు, అలాంటి హక్కు లేని వ్యక్తులకు అవగాహన కల్పించడం. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆకలితో బాధపడుతున్న ప్రజలు అనేక దేశాలలో ఒక పెద్ద సమస్య. ఈ సమస్యపై అవగాహన పెంచడానికి పోరాడేందుకు మనం మరింత కృషి చేయాలి. ఇటీవలి కాలంలో, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాలు మరియు ఏ ఆహారాలు ఆరోగ్యకరమైనవి లేదా అనారోగ్యకరమైనవి అనే విషయాల గురించి విద్య పెరిగింది. ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం జరుపుకునే ప్రధాన సూత్రం ప్రపంచవ్యాప్తంగా, ముఖ్యంగా సంక్షోభ సమయాల్లో ఆహార భద్రతను పెంపొందించడం. ఐక్య రాజ్యసమితి ప్రారంభించిన ఆహార, వ్యవసాయ సంస్థ ఈ విలువైన లక్ష్యాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లడంలో భారీ పాత్ర పోషించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆహార భద్రత విభిన్నంగా ఉంటుంది, కొన్ని ప్రాంతాలు సారవంతమైన భూమి లేక పోవడం, అలాగే దిగుమతుల కొనుగోలు ద్వారా తగినంత ఆహారాన్ని సేకరించ గల మూలధనం రెండింటి కారణంగా ఆహార అభద్రతకు గురయ్యే అవకాశం ఉంది. ఆహారం కోసం ఈ డిమాండ్‌ క్రమంగా పెరుగుతోంది, ముఖ్యంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో, రాబోయే నాలుగు దశాబ్దాలలో ఇది 70%-100% మధ్య పెరిగే అవకాశం ఉంద ని అధ్యయనాలు చూపిస్తున్నాయి. పంటల ఉత్పాదకతను పెంచడానికి చాలా పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి. అందువల్ల ఎక్కువ పరిమాణంలో ఆహారాన్ని పండించాలి. ప్రపంచ ఆహార భద్రతా సూచిక 113 దేశాలకు చెందిన సూచీల సమితిని కలిగి ఉంటుంది. ఇది ప్రపంచంలోని చాలా దేశాలలో ఆహార భద్రతను కొలుస్తుంది. ఇది ది ఎకనామిస్ట్‌ యొక్క ఇంటెలిజెన్స్‌ యూనిట్‌ ద్వారా ఏటా నిర్వహించబడుతుంది మరియు నవీకరించబడుతుంది. పోషకాహార ప్రమాణాలు, పట్టణ శోషణ సామర్థ్యం, గృహ వ్యయం, ఆహార నష్టం, ప్రోటీన్‌ నాణ్యత, ఆహార వైవిధ్యం, వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాలు, వ్యవసాయ ఉత్పత్తి యొక్క అస్థిరత, ఆహార భద్రత మొదలైన కొన్ని పారామితులు దేశాలకు ర్యాంకింగ్‌ ఇవ్వడానికి పరిగణించబడతాయి. 2022 నివేదికలో ఆహార భద్రత కలిగిన మొదటి ఐదు దేశాలు ఫిన్‌లాండ్‌ ఐర్లాండ నార్వే, ఫ్రాన్స్‌, నెదర్లాండ అత్యంత అభద్రత ఆహారం ఉన్న దేశాలు యెమెన్‌, హైతీ, సిరియా. ఆహార సంక్షోభాలపై గ్లోబల్‌ రిపోర్ట్‌ యొక్క ఏడవ ఎడిషన్‌ నివేదిక ప్రకారం ఆకలిని అంతం చేయడానికి, అందరికీ ఆహార భద్రత, మెరుగైన పోషకాహారాన్ని సాధించడానికి రెండవ సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యం ఆకలి శూన్యత వైపు పురోగతి సాధించడంలో ప్రపంచం విఫలమైనది. భారతదేశంలో ఆహార భద్రత ప్రధాన ఆందోళన కలిగిస్తోంది. 2022లో, ప్రపంచ ఆహార భద్రతా సూచిక ఆహార భద్రత పరంగా 113 ప్రధాన దేశాలలో భారతదేశానికి 68వ స్థానం ఇచ్చింది. 2022లో, ప్రపంచ ఆకలి సూచిక 121 దేశాలలో భారతదేశానికి 107వ ర్యాంక్‌ ఇచ్చింది. ఫుడ్ సేఫ్టీ అండ్‌ స్టాండర్డ్స్‌ అథారిటీ ఆఫ్‌ ఇండియా అనేది భారత ప్రభుత్వంలోని ఆరోగ్య కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద స్థాపించబడిన ఒక చట్టబద్ధమైన సంస్థ. ఇది దేశం స్వయంసమృద్ధిగా లేదా నికర ఎగుమతిదారుగా ఉండటమే కాకుండా దాని స్వంత ప్రజలకు ఆహారం ఇవ్వడానికి తగినంతగా లేదని డేటా చూపిస్తుంది. దేశంలో 270 మిలియన్ల మంది ఆకలితో ఉన్నారు, ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యధికం. దేశం జాతీయ విపత్తులు లేదా భూకంపాలు, కరువు, వరదలు, పంటల వైఫల్యం మొదలైన విపత్తులను ఎదుర్కొన్నప్పుడు దారిద్య్రరేఖకు ఎగువన ఉన్న వ్యక్తితో పోలిస్తే సమాజంలోని పేద వర్గం మరింత అసురక్షితంగా ఉంటుంది కాబట్టి ఆహార భద్రత అవసరం. ఆహార భద్రత యొక్క నాలుగు స్తంభాలు లభ్యత, అవకాశం, వినియోగం మరియు స్థిరత్వం. ఆహార భద్రత భావనలో పోషక పరిమాణం అంతర్భాగం. ఉత్తర ప్రదేశ్‌ (తూర్పు మరియు ఆగ్నేయ భాగాలు), బీహార్‌, జార్ఖండ్‌ ఒరిస్సా, పశ్చిమ బెంగాల్‌, ఛత్తీస్‌గఢ్‌, మధ్యప్రదేశ్‌ మహారాష్ట్ర రాష్ట్రాలు దేశంలో అత్యధిక సంఖ్యలో ఆహార భద్రత లేని వ్యక్తులను కలిగి ఉన్నాయి. ఆహార భద్రతకు సంబంధించి కేరళ అగ్రస్థానంలో ఉంది, తర్వాత పంజాబ్‌ మరియు తమిళనాడు ఉన్నాయి.
భారతీయ జనాభాలో అధిక భాగం వ్యవసాయ కార్యకలాపాలలో నిమగ్నమై ఉన్నప్పటికీ, దేశంలో పెరుగుతున్న జనాభా కారణంగా అందరికీ ఆహారం లభించడం సవాలుగా ఉంది. కరువు వరదల యొక్క అస్థిర చక్రాలను దేశం అనుభవిస్తున్నందున వాతావరణ మార్పుల కారణంగా భారతదేశం ఆహార భద్రత ముప్పులో ఉంది. దేశంలో సగటు కంటే కొంచెం ఎక్కువ వర్షపాతం మాత్రమే నమోదవుతున్నప్పటికీ, అవపాతం యొక్క హెచ్చుతగ్గులు వివిధ ప్రాంతాలలో తీవ్రంగా మారుతూ పంటలను అస్థిరపరుస్తున్నాయి. 2021 గ్లోబల్‌ హంగర్‌ ఇండెక్స్‌ ప్రకారం, ఆకలి పరంగా 116 దేశాలలో భారతదేశం 101వ స్థానంలో ఉంది. భారతదేశంలో 194.9 మిలియన్ల మంది ప్రజలు పోషకాహార లోపంతో ఉన్నారని, అంటే వారి రోజువారీ శక్తి అవసరాలను తీర్చడానికి తగినంత కేలరీలు లేవని నివేదిక అంచనా వేసింది. ఆహార భద్రతను మెరుగుపరచడానికి ఆహార వృధా ఆహార నష్టాన్ని తగ్గించడం, మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం, న్యాయమైన వ్యాపార పద్ధతులను ప్రోత్సహించడం, వైవిధ్యతపై శ్రద్ధ చూపడం, దిగుబడి అంతరాన్ని తగ్గించడం, వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కోవడం, ఆహార అభద్రతకు పరోక్ష కారణాలను పరిష్కరించడం వంటి మార్గాలు అవసరం. ఆహార హక్కు అనేది భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్‌ 21 ప్రకారం ప్రాథమిక హక్కు, మేనకా గాంధీ వర్సెస్‌ యూనియన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా తీర్పులో సుప్రీంకోర్టు తీర్పును వెలువరిస్తూ ఇలా పేర్కొంది ఆర్టికల్‌ 21లో పొందుపరచబడిన జీవించే హక్కు అంటే జంతు ప్రవృత్తి కంటే ఎక్కువ మానవ గౌరవంతో జీవించే హక్కును కలిగి ఉంటుంది, ఇది జీవితాన్ని అర్థ వంతంగా, సంపూర్ణంగా జీవించేలా చేసే ఈ అంశాలన్నింటినీ కలిగి ఉంటుంది. భారతదేశంలో ఆహార భద్రత రెండు భాగాల ఆధారంగా, అంటే ఆహార నిల్వలు (బఫర్‌ స్టాక్‌) మరియు ప్రజా పంపిణీ వ్యవస్థ ఆధారంగా నిర్ధారిస్తుంది. ఏదయినా భూమిపై పుట్టిన మానవుడు ఆహార భద్రతతో ఉండాలనేది లక్ష్యం కావాలి.
- డాక్టర్‌. పి ఎస్‌. చారి
8309082823
(నేడు ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం)
