Jane Street SEBI ban : అమెరికాకు చెందిన ప్రముఖ ట్రేడింగ్ సంస్థ జేన్ స్ట్రీట్ (Jane Street) ఇప్పుడు భారత మార్కెట్లో తీవ్ర కలకలం రేపుతోంది. ఈ సంస్థ మోసం మార్కెట్లో పెద్ద వివాదానికి దారితీసింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా హై-ఫ్రీక్వెన్సీ ట్రేడింగ్‌లో దాదాపు అధికారం కలిగిన ఈ సంస్థపై భారత మార్కెట్ రెగ్యులేటరీ సెబీ (SEBI) కఠినంగా స్పందించింది. మార్కెట్‌ను మళ్లించి భారీ లాభాలు పొందేందుకు జరిగిన వ్యూహాత్మక ట్రేడింగ్ చర్యల వల్ల జేన్ స్ట్రీట్‌ను నిషేధించింది. సొంత డబ్బుతో ట్రేడింగ్ చేసే జేన్ స్ట్రీట్ ఓ ట్రేడింగ్ సంస్థ, ఈ సంస్థ డెరివేటివ్ ట్రేడింగ్ లో లొసుగులతో అక్రమ లాభాలను పొందింది. భారత మార్కెట్లో ముఖ్యంగా నిఫ్టీ (NIFTY) మరియు బ్యాంక్ నిఫ్టీ (BANKNIFTY) ఫ్యూచర్లలో వ్యూహాత్మకంగా ట్రేడింగ్ చేస్తూ రూపాయల 32,681 కోట్ల లాభాలు సాధించిందని సెబీ వెల్లడించింది.
మార్కెట్‌ను ఎలా మోసం చేసింది?
జేన్ స్ట్రీట్ ట్రేడింగ్ ఎలా జరిగిందంటే దీని ఆర్డర్లు మార్కెట్‌ను ఫాలో కావడం కాదు. ఇదే ఒక దారితో వెళ్లింది. ఉదాహరణకు, ఇది తరచుగా లాస్ట్ ట్రేడెడ్ ప్రైస్ (LTP) కన్నా పైగా బై ఆర్డర్లు వేసి ధరను పెంచి, ట్రెండును స్వల్పంగా మార్చేది. ముఖ్యంగా ట్రేడింగ్ చివరి గంటల్లో (expiry సమయాల్లో), ఇవి మార్కెట్‌ను “marking the close” వ్యూహంతో ప్రభావితం చేసేవి. అంటే ట్రేడింగ్ ముగింపు సమయాల్లో పెద్ద మొత్తంలో బై లేదా సెల్ ఆర్డర్లతో ధరను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఇది డెరివేటివ్స్ సెటిల్మెంట్లో కీలకంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఆ ముగింపు ధర ఆధారంగా ఫ్యూచర్స్, ఆప్షన్స్ లావాదేవీలు సెట్ అవుతాయి.
బ్యాంక్ నిఫ్టీ వ్యూహం
జేన్ స్ట్రీట్ ట్రేడింగ్ బ్యాంక్ నిఫ్టీలో ఈ మోసాలకు పాల్పడింది. బ్యాంక్ నిఫ్టీ ఫ్యూచర్స్ మరియు స్టాక్స్ పెద్ద మొత్తంలో కొనుగోలు చేసింది. దీంతో ఇండెక్స్ ఓ దశలో పెరిగింది. ఆపై అదే సంస్థ ట్రేడింగ్ ముగింపు సమయానికి వచ్చేసరికి భారీగా విక్రయాలు జరిపి, ధరను తగ్గించింది. దీని వల్ల ముందుగా తీసుకున్న పొజిషన్లకు భారీ లాభం లభించింది.
జేన్ స్ట్రీట్ ఇండియన్ యూనిట్ పాత్ర
జేన్ స్ట్రీట్‌కు భారత్‌లో JSI Investments Pvt Ltd అనే స్థానిక సంస్థ ఉంది. దీనిద్వారా క్యాష్ మార్కెట్లో కొన్ని నష్టాలు చవిచూసినట్లు ట్రేడింగ్ జరిగింది. కానీ ఇది కూడా వ్యూహాత్మకంగా జరిగిందని సెబీ అంచనా. ఎందుకంటే విదేశీ పెట్టుబడిదారులు (FPIs) ఇండియాలో కొన్ని ట్రేడింగ్ రూల్స్ ఉల్లంఘించకుండా ఉండేందుకు, ఈ లోకల్ యూనిట్‌ను ఒక మాస్కింగ్ లేయర్ గా వాడారు. సెబీ పేర్కొన్నదేమిటంటే నిజమైన లాభాలు ఫ్యూచర్స్-ఆప్షన్స్ సెగ్మెంట్‌లోనే వచ్చాయి. కానీ బయటకు అది కనిపించకుండా మోసపూరితంగా పనులు జరిగాయి.
సెబీ చర్య ఎందుకు?
జేన్ స్ట్రీట్ FPIs ద్వారా పొందిన రూ. 32,681 కోట్ల లాభం, వారి సగటు ఇండియన్ అసెట్స్ విలువ కంటే ఎన్నో రెట్లు ఎక్కువగా ఉండటం అనుమానానికి తావిచ్చింది. ఈ లాభాలు విదేశాలకు పంపించబడ్డాయి. ఇది మార్కెట్ ప్యూరిటీ మరియు ట్రస్ట్‌ను మిగిలిన పెట్టుబడిదారుల కంటే దెబ్బతీసే చర్యగా సెబీ పేర్కొంది. జేన్ స్ట్రీట్ కేసు, భారత మార్కెట్లో ఉన్న ఖచ్చితమైన నియంత్రణ వ్యవస్థను పరీక్షించింది. సెబీ చర్య ఒక హెచ్చరిక ప్రపంచ స్థాయి ట్రేడింగ్ సంస్థలు అయినా సరే, నిబంధనల ఉల్లంఘనకు వ్యతిరేకంగా కఠినంగా స్పందిస్తాయి.