Vinayaka Chavithi-Adhi Ganesh: దేశవ్యాప్తంగా వినాయక చవితి పండుగ ప్రారంభమై గణపతి నవరాత్రుల వేళా భక్తి వాతావరణం నెలకొంది. ఈ సందర్భంగా గణేష్ విగ్రహాలను అనేక ప్రాంతాల్లో ప్రతిష్టిస్తూ భక్తులు ఉత్సాహంగా వేడుకలు జరుపుకుంటున్నారు. అయితే గణపతి ఆరాధనకు మూలస్థానంగా పరిగణించే ఒక ప్రత్యేక ఆలయం ప్రయాగ్‌రాజ్ నగరంలోని గంగా నది ఒడ్డున ఉందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ ఆలయం విశ్వంలో తొలి గణేశ మందిరంగా గుర్తిస్తూ “ఆది గణేశ ఆలయం” పేరుతో ప్రసిద్ధి పొందింది.
బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులు..
పురాణ గాథల ప్రకారం గంగా తీరంలో బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులు కలసి ఓంకార్ రూపంలో ఆది గణేశుడిని సృష్టించారని చెబుతారు. ఈ గణపతిని దర్శించుకోవడం ద్వారా భక్తులకు అన్ని అడ్డంకులు తొలగి శాంతి కలుగుతుందని విశ్వాసం. బ్రహ్మ స్వయంగా ఈ ఆలయంలో గణేశుని పూజించి తరువాత పది అశ్వమేధ యాగాలు నిర్వహించాడని చెబుతారు. ఆ కారణంగానే గంగానది తీరంలో ఉన్న ఘాట్‌కు “దశాశ్వమేధ ఘాట్” అనే పేరు వచ్చింది.
ఓంకార్ శ్రీ గణేశ..
ఆలయంలోని గణేశ విగ్రహాన్ని “ఓంకార్ శ్రీ గణేశ”గా పిలుస్తారు. ఈ పేరు వెనుక ఉన్న కారణాన్ని స్థానిక పురాణాలు స్పష్టంగా వివరిస్తాయి. ఓంకార్ అనే పవిత్ర నాదం మొదటిసారి ఇక్కడే ఉద్భవించిందని భక్తులు నమ్ముతారు. అందుకే ఈ ఆలయాన్ని “ఓంకార్ గణేశ మందిరం” అని కూడా పిలుస్తారు.
ఇంకా ఒక పురాణకథనం ప్రకారం రాక్షసుల ఆతంకం నుండి ప్రపంచాన్ని రక్షించడానికి ప్రజాపతి స్వయంగా గణపతిని విఘ్నరాజు రూపంలో ఇక్కడ ప్రత్యక్షం చేశారని చెబుతారు. అందుకే ఇక్కడి గణపతిని “ఆది గణేశుడు”గా ఆరాధిస్తారు. పూర్వకాలం నుండి ఈ ఆలయం విశ్వ సృష్టికి మూలకారణమని భావించడం వల్ల దీనికి ప్రత్యేక ప్రాధాన్యం ఉంది.
విఘ్నహర్త”గా…
శివ మహాపురాణం ఆధారంగా మరొక విశ్వాసం ఉంది. శివుడు త్రిపురాసురుడిని సంహరించడానికి ముందు గణపతిని ఆరాధించిన ప్రదేశం ఇదేనని అంటారు. గణపతి ఇక్కడ రెండు ముఖ్యమైన రూపాల్లో పూజలు అందుకుంటాడు. ఒకవైపు ఆయనను “విఘ్నహర్త”గా, అంటే అడ్డంకులను తొలగించే దేవుడిగా భావిస్తారు. మరోవైపు “వినాయకుడు”గా, అంటే దయా గుణంతో భక్తులను కాపాడేవాడిగా పరిగణిస్తారు. ఈ రెండు రూపాలు గణేశుడి శాశ్వత ప్రాధాన్యాన్ని స్పష్టంగా చూపిస్తాయి.
ఈ ఆలయంలో ప్రతిష్టించిన విగ్రహం ఎంత పాతదో ఖచ్చితమైన ఆధారాలు లేవని ఆలయ పూజారులు చెబుతున్నారు. అయినప్పటికీ, చారిత్రక సాక్ష్యాల ప్రకారం మొఘల్ చక్రవర్తి అక్బర్ కాలంలో అతని ఆర్థిక మంత్రి తోడర్మల్ ఈ ఆలయాన్ని పునరుద్ధరించాడని రికార్డులు సూచిస్తున్నాయి. తోడర్మల్ గణపతి భక్తుడిగా ప్రసిద్ధి చెందాడు. గంగానది ఒడ్డున ఉన్న ఈ ఆలయాన్ని అందమైన రూపంలో తీర్చిదిద్దడానికి అతని కృషి ఎంతో ఉంది. ఈ ఆలయానికి సంబంధించిన ఆధారాలు నేటికీ లభిస్తున్నాయి.
ప్రతీ ఉదయం మరియు సాయంత్రం ఈ గణపతికి ప్రత్యేక అలంకరణలు చేస్తారు. భక్తులు బంగారు, వెండి ఆభరణాలతో గణపతిని అలంకరించి మహా శోభ కలిగిస్తారు. గంగా నది తీరంలోని ఆది గణేశ ఆలయం కావడంతో ఇక్కడ జరిగే పూజా కార్యక్రమాలకు ప్రత్యేక గౌరవం ఉంది. వినాయక చవితి సమయంలో దేశం నలుమూలల నుండి భక్తులు వచ్చి ఈ ఆలయాన్ని దర్శిస్తారు.
