Telangana Marwadi conflict analysis : తెలంగాణ సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ క్షేత్రంలో “మార్వాడీ గో బ్యాక్!” వంటి నినాదాలు వినిపిస్తుండటం యాదృచ్ఛిక పరిణామం కాదు. దశాబ్దాలుగా పేరుకుపోయిన ఆర్థిక అసమానతలు, సామాజిక అగాధాలు, రాజకీయ వైఫల్యాల గర్భం నుంచి పుట్టిన ఒక ప్రమాదకరమైన విస్ఫోటనం ఇది. సికింద్రాబాద్‌లో జరిగిన ఒక సంఘటన దీనికి తక్షణ కారణమైనప్పటికీ, ఈ సమస్య మూలాలు సమాజంలో చాలా లోతుగా పాతుకుపోయి ఉన్నాయి. ఈ సంక్లిష్ట సమస్యను కేవలం ఒక వర్గంపై ద్వేషంగా కాకుండా, రాజ్యాంగ హక్కులు, ఆర్థిక వాస్తవాలు, సామాజిక బాధ్యతలనే విస్తృత పరిధిలో విశ్లేషించాల్సిన తక్షణ అవసరం ఏర్పడింది.

అస్తిత్వ రాజకీయాల ప్రమాదకర పోకడ : ‘స్థానికత’, ‘స్థానికేతరుల’ మధ్య వనరుల పంపిణీలో అసమానత అనే భావన తెలంగాణ ఉద్యమ పునాదిరాళ్లలో ఒకటి. రాష్ట్ర ఆవిర్భావం తర్వాత ఈ ‘స్థానిక’ అస్తిత్వ భావన మరింత బలపడటం సహజం. కానీ, ఆ భావన ఇప్పుడు ఒక ప్రత్యేక వ్యాపార సమాజం వైపు మళ్ళడమే అత్యంత ఆందోళనకరం. రాజకీయ పక్షాలు తమ స్వప్రయోజనాల కోసం ఈ విభజనను వాడుకుంటే, అది సమాజానికి తీరని నష్టం కలిగిస్తుంది. ‘మా వనరులు, మా వ్యాపారం’ అనే సంకుచిత వాదం, దీర్ఘకాలంలో రాష్ట్ర ప్రగతికి పెను గొడ్డలిపెట్టుగా పరిణమిస్తుంది. ఇది సమాజంలో పరస్పర అపనమ్మకాన్ని, విద్వేషాన్ని పెంచి, సామాజిక సహజీవనానికి ప్రతీకగా నిలిచిన తెలంగాణ ‘గంగా-జమున తెహజీబ్’ సంస్కృతిని తీవ్రంగా దెబ్బతీస్తుంది. ఇలాంటి నినాదాలు ఒక వర్గంతో ప్రారంభమై, భవిష్యత్తులో ఇతర వర్గాలకు విస్తరిస్తే రాష్ట్రంలో అరాచకం తలెత్తే ప్రమాదం ఉంది.

ఆర్థిక వాస్తవాలు, నిర్మాణాత్మక సవాళ్లు : ఈ నినాదాల వెనుక ఉన్న స్థానిక చిన్న వ్యాపారుల ఆవేదనను పూర్తిగా కొట్టిపారేయలేం. వారి ఆందోళనకు బలమైన ఆర్థిక కారణాలున్నాయి. మార్వాడీ వ్యాపార వర్గం అత్యంత వ్యవస్థీకృతంగా పనిచేస్తుంది. వారి మధ్య బలమైన నెట్‌వర్క్, పరస్పర సహకారం, సులభమైన రుణ లభ్యత వంటివి వారిని పోటీలో ముందుంచుతాయి. దీనికి విరుద్ధంగా, స్థానిక చిన్న వ్యాపారులు అవ్యవస్థీకృతంగా, ఒంటరిగా పనిచేయడం వల్ల మార్కెట్‌లో నిలదొక్కుకోలేకపోతున్నారు. కీలకమైన వస్తువుల హోల్‌సేల్ వ్యాపారం కొన్ని వర్గాల చేతిలోనే కేంద్రీకృతం కావడం వల్ల, రిటైల్ మార్కెట్ ధరలను శాసించే శక్తి వారి గుప్పిట్లో ఉంటోంది.

ఇక్కడ సంపాదించిన లాభాలను తిరిగి తెలంగాణలోనే పెట్టుబడిగా పెట్టకుండా, ఇతర రాష్ట్రాలకు తరలిస్తున్నారనేది ఒక ప్రధాన ఆరోపణ. ఇది ‘ఆర్థిక వలసవాదం’ అనే భావనకు బలం చేకూరుస్తోంది. ఒక ప్రాంతం సుస్థిరంగా అభివృద్ధి చెందాలంటే, అక్కడి సంపద అక్కడే పునఃపెట్టుబడిగా మారాలన్నది ఆర్థిక శాస్త్ర మౌలిక సూత్రం. ఈ విషయంలో పారదర్శకత లోపించడం అపనమ్మకానికి ఆజ్యం పోస్తోంది.

అయితే, ఒక వర్గాన్ని వెళ్లగొట్టడం దీనికి పరిష్కారం కాదు. 1972లో ఇడీ అమీన్ ఉగాండా నుండి ఆసియన్లను వెళ్లగొట్టినప్పుడు, ఆ దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ దశాబ్దాల పాటు కోలుకోలేక కుప్పకూలింది. ఒక వ్యాపార వర్గం కేవలం మూలధనాన్ని మాత్రమే కాదు, తరతరాల అనుభవాన్ని, వాణిజ్య సంబంధాలను, వ్యవస్థాపక నైపుణ్యాలను తమతో పాటు తీసుకువస్తుంది. ఆ ఆర్థిక, వ్యవస్థాపక శూన్యతను భర్తీ చేయడం దాదాపు అసాధ్యం.

రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విఘాతం : “గో బ్యాక్” వంటి నినాదాలు భారత రాజ్యాంగ మౌలిక స్ఫూర్తికే గొడ్డలిపెట్టు. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 19(1)(g) ప్రకారం, దేశ పౌరులందరికీ తమకు నచ్చిన వృత్తిని, వ్యాపారాన్ని ఎంచుకునే హక్కు ఉంది. ఈ హక్కు వారికి దేశంలో ఎక్కడైనా తమ జీవనోపాధిని కొనసాగించుకునే స్వేచ్ఛను కల్పిస్తుంది.  ఆర్టికల్ 14, 15 ప్రకారం చట్టం ముందు అందరూ సమానమేనని, పుట్టిన ప్రదేశం ఆధారంగా వివక్ష చూపరాదని స్పష్టంగా ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో, శాంతిభద్రతలను కాపాడటమే కాకుండా, ప్రతి పౌరుడి రాజ్యాంగ హక్కులను కాపాడాల్సిన అఖండ బాధ్యత ప్రభుత్వంపై ఉంది.

ఈ సంక్లిష్ట సమస్యకు బహుముఖ వ్యూహం అవసరం..

ప్రభుత్వ పాత్ర: మార్కెట్‌లో అనైతిక వ్యాపార పద్ధతులను, గుత్తాధిపత్యాన్ని అరికట్టడానికి ఒక శక్తివంతమైన ‘ఫెయిర్ ట్రేడ్ కమిషన్’ ఏర్పాటు చేయాలి. స్థానిక వ్యాపారులకు తక్కువ వడ్డీకే రుణాలు, ఆధునిక వ్యాపార పద్ధతులపై శిక్షణ, సాంకేతిక సహాయం అందించాలి. విద్వేషాన్ని రెచ్చగొట్టే శక్తులపై ఉక్కుపాదం మోపాలి.

మార్వాడీ సమాజం బాధ్యత: కేవలం వ్యాపారవేత్తలుగానే కాకుండా, తాము జీవిస్తున్న సమాజంలో మమేకం కావాలి. స్థానిక భాషను ప్రోత్సహించడం, స్థానిక యువతకు ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించడం, తమ లాభాలలో కొంత భాగాన్ని ‘సామాజిక బాధ్యత’గా (CSR) స్థానిక అభివృద్ధికి వెచ్చించడం ద్వారా సమాజంతో తమ బంధాన్ని బలోపేతం చేసుకోవచ్చు.

స్థానిక సమాజం కర్తవ్యం: ఆవేశాన్ని వీడి, ఆలోచనతో అడుగులు వేయాలి. హింసాత్మక నిరసనలు సమస్యను మరింత జఠిలం చేస్తాయని గ్రహించాలి. పోటీతత్వాన్ని పెంచుకోవడంపై దృష్టి సారించాలి. ఇతరులను నిందించడం మాని, తమ వ్యాపార నైపుణ్యాలను మెరుగుపరుచుకోవాలి. ఐక్యంగా ఉంటూ, సహకార సంఘాలుగా ఏర్పడితే మార్కెట్‌లో తమ బలాన్ని పెంచుకోవచ్చు.

“మార్వాడీ గో బ్యాక్” అనేది ఒక పరిష్కారం లేని నినాదం. అది తెలంగాణ భవిష్యత్తును అంధకారంలోకి నెట్టే ప్రమాదకరమైన పంథా. రాష్ట్ర అభివృద్ధికి పెట్టుబడులు, వ్యవస్థాపక నైపుణ్యాలు అత్యవసరం. అవి ఎక్కడి నుండి వచ్చినా స్వాగతించే విశాల దృక్పథం కావాలి. అదే సమయంలో, ఆ అభివృద్ధి ఫలాలు అందరికీ సమానంగా అందేలా చూడాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వంపై ఉంది. ప్రభుత్వం, వ్యాపార వర్గాలు, పౌర సమాజం కలిసి చర్చల ద్వారా ఒక సామరస్యపూర్వక, నిర్మాణాత్మక పరిష్కారాన్ని కనుగొనాలి. తెలంగాణ భవిష్యత్తు సంఘర్షణలో కాదు, సామరస్యంలోనే, సమ్మిళిత అభివృద్ధిలోనే ఉంది.