Russian Collaboration on Sukhoi upgrades : పాకిస్థాన్‌లోని ఉగ్ర స్థావరాలను ధ్వంసం చేసిన ‘ఆపరేషన్ సిందూర్’లో భారత వైమానిక దళానికి చెందిన సుఖోయ్-30 MKI జెట్‌లు అద్భుతమైన పాత్ర పోషించాయి. ఈ నేపథ్యంలో, దేశ రక్షణ సామర్థ్యాన్ని మరింత బలోపేతం చేసేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. భారత వాయుసేన అమ్ములపొదిలోని 260 సుఖోయ్ జెట్‌లను అత్యాధునికంగా తీర్చిదిద్దేందుకు రంగం సిద్ధమైంది.
ఈ బృహత్తర లక్ష్యానికి ఊతమిస్తూ, కేంద్ర రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ జూన్ 26, 2025న చైనాలోని కింగ్‌డావోలో రష్యా రక్షణ మంత్రి ఆండ్రీ బెలోసోవ్‌తో ఉన్నత స్థాయి చర్చలు జరిపారు. ఈ సమావేశం కేవలం సుఖోయ్ జెట్‌ల ఆధునీకరణ గురించే కాకుండా, భవిష్యత్తు రక్షణ సహకారానికి కూడా బలమైన పునాది వేసింది.
ఇండో-రష్యన్ రక్షణ చర్చలు: సహకారంపై నొక్కిచెప్పిన ఇరు దేశాలు : జూన్ 26, 2025న చైనాలోని కింగ్‌డావోలో జరిగిన షాంఘై సహకార సంస్థ (SCO) రక్షణ మంత్రుల సమావేశం సందర్భంగా రాజ్‌నాథ్ సింగ్, ఆండ్రీ బెలోసోవ్ ద్వైపాక్షిక చర్చలు నిర్వహించారు. ఈ సమావేశం ఆపరేషన్ సిందూర్ నేపథ్యంలో, ఉగ్రవాదాన్ని ఎదుర్కొనేందుకు రక్షణ ఉత్పత్తిని పెంచాల్సిన అవసరాన్ని గుర్తు చేసింది. ఇరు నాయకులు ప్రస్తుత భౌగోళిక రాజకీయ పరిస్థితులు, సరిహద్దు ఉగ్రవాదం, ఇండో-రష్యన్ రక్షణ సహకారంపై లోతైన చర్చలు జరిపారు.
ఈ చర్చల్లో సుఖోయ్-30 MKI జెట్‌ల అప్‌గ్రేడ్, S-400 క్షిపణి వ్యవస్థల సరఫరా, ఎయిర్-టు-ఎయిర్ క్షిపణుల ఉత్పత్తి, కీలక సైనిక హార్డ్‌వేర్ కొనుగోలు ప్రధాన అంశాలుగా నిలిచాయి. “ఇది రెండు దేశాల మధ్య ఇటీవలి కీలక సమావేశాల్లో ఒకటి. రక్షణ ఉత్పత్తిని, ముఖ్యంగా గగనతల రక్షణ, క్షిపణులు, ఆధునిక సాంకేతికతలను పెంచాల్సిన అవసరం ఉంది,” అని భారత రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ పేర్కొంది.
ఈ సుఖోయ్ జెట్ అప్‌గ్రేడ్‌లలో AL-41 ఇంజిన్‌లు, AESA రాడార్, గ్లాస్ కాక్‌పిట్, ఆధునిక ఎలక్ట్రానిక్స్ ఉన్నాయి. ఈ మార్పులు వాటి వేగం, పనితీరు, శత్రు గుర్తింపు, పైలట్ నియంత్రణను గణనీయంగా మెరుగుపరుస్తాయి. మొత్తంగా, ఈ ఆధునీకరణ సుఖోయ్ జెట్‌ల యుద్ధ సామర్థ్యాన్ని, ఖచ్చితత్వాన్ని, రాడార్ గుర్తింపు సామర్థ్యాన్ని అపారంగా పెంచుతుంది.
ఈ ప్రాజెక్టులో మరో కీలక అంశం ఏమిటంటే, హిందుస్తాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (HAL), రష్యాకు చెందిన రోసోబోరోనెక్స్‌పోర్ట్ సంస్థలతో కలిసి ఈ ఆధునీకరణను చేపట్టనుంది. ఈ ఒప్పందంలో 78% స్వదేశీ కంటెంట్‌కు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం విశేషం. ఇది ప్రధాని మోదీ కన్న కల అయిన ‘ఆత్మనిర్భర్ భారత్’ లక్ష్యానికి అనుగుణంగా స్వదేశీ రక్షణ ఉత్పత్తిని ప్రోత్సహించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. తద్వారా దేశీయంగా రక్షణ రంగంలో ఉపాధి అవకాశాలు పెరగడంతో పాటు, సాంకేతిక పురోగతి కూడా సాధ్యమవుతుంది.
S-400 క్షిపణి వ్యవస్థల సరఫరా: గగనతల భద్రతకు రక్షణ కవచం : గతంలో రష్యాతో $5.5 బిలియన్ ఒప్పందం కింద ఐదు S-400 ట్రయంఫ్ గగనతల రక్షణ వ్యవస్థలను కొనుగోలు చేసింది భారత్. ఇప్పటివరకు మూడు యూనిట్లు సరఫరా అయ్యాయి, మిగిలిన రెండు 2026 నాటికి వస్తాయని భావిస్తున్నారు. తాజాగా పాకిస్థాన్‌తో జరిగిన సైనిక ఘర్షణలో ఈ వ్యవస్థలు పాకిస్థాన్ క్షిపణులు, డ్రోన్‌లను విజయవంతంగా అడ్డుకున్నాయి. ఈ విజయం S-400 శక్తిని, భారత గగనతల రక్షణ సామర్థ్యాన్ని నిరూపించింది. రాజ్‌నాథ్ సింగ్ మిగిలిన యూనిట్ల సరఫరాను వేగవంతం చేయాలని రష్యాను కోరారు, దీనివల్ల భారత్ రక్షణ సన్నద్ధత మరింత బలపడుతుంది.
ఇతర రక్షణ సహకారం: విస్తృతమైన భాగస్వామ్యం : సుఖోయ్ అప్‌గ్రేడ్‌లు, S-400 సరఫరాతో పాటు, ఎయిర్-టు-ఎయిర్ క్షిపణుల ఉత్పత్తి, ఆధునిక సైనిక హార్డ్‌వేర్ కొనుగోలుపై చర్చలు జరిగాయి. రష్యాతో భారత్ దీర్ఘకాలిక రక్షణ సంబంధాలు ఈ సమావేశంలో హైలైట్ అయ్యాయి. రాజ్‌నాథ్ సింగ్ బెలారస్, తజికిస్థాన్, కజకిస్థాన్ రక్షణ మంత్రులతో కూడా విడిగా చర్చలు జరిపారు, భారత్ రక్షణ ఉత్పత్తి పురోగతిని వివరించారు. ఆపరేషన్ సిందూర్, పహల్గాం దాడి గురించి వారికి సమాచారం అందించారు.
SCO సమావేశంలో భారత్ ఒక ముఖ్యమైన నిర్ణయం తీసుకుంది. పహల్గాం దాడిని ప్రస్తావించకుండా, పాకిస్థాన్‌లోని బలూచిస్థాన్ సమస్యలను హైలైట్ చేసిన ఉమ్మడి ప్రకటనపై సంతకం చేయడానికి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ నిరాకరించారు. “ఉగ్రవాదాన్ని రాష్ట్ర విధానంగా ఉపయోగించే దేశాలను SCO ఖండించాలి,” అని రాజ్‌నాథ్ సింగ్ స్పష్టం చేశారు.