Lancet Climate Report : వాతావరణ మార్పులతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెను ముప్పు తలెత్తుతోంది. ప్రఖ్యాత వైద్య పత్రిక ‘లాన్సెట్’ కౌంట్‌డౌన్ నివేదిక (Lancet Countdown 2025) విడుదలైంది. 128 నిపుణులు కలిసి రూపొందించిన ఈ నివేదికలో షాకింగ్ వాస్తవాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. 1990ల నుంచి వడదెబ్బ మరణాలు 63% పెరిగాయి. 2012-21 మధ్య ఏటా సగటున 5.46 లక్షల మంది వడదెబ్బ వంటి కారణాలతో మరణించారు. వాతావరణ మార్పులు ఆరోగ్య సంక్షోభమని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) స్పష్టం చేసింది. వర్షాలు, కరువులు, అంటువ్యాధులు విజృంభిస్తున్నాయి.

ALSO READ: Women’s World Cup: ప్రపంచ కప్ లో కీలక పోరు.. ఇంగ్లాండ్- సౌతాఫ్రికా మధ్య తొలి సెమీఫైనల్

2024లో సగటు ఉష్ణోగ్రతలు పారిశ్రామిక యుగం నాటి కంటే 1.5°C అధికంగా నమోదయ్యాయి. ప్రతి వ్యక్తి సగటున 16 రోజులు ప్రమాదకర వేడిని ఎదుర్కొన్నాడు. శిశువులు, వృద్ధులు 20 రోజులకు పైగా వడగాలులకు గురయ్యారు. అధిక వేడి వల్ల 640 బిలియన్ పని గంటలు వృథా అయ్యాయి. దీనివల్ల 1.09 ట్రిలియన్ డాలర్ల (సుమారు రూ. 91 లక్షల కోట్లు) ఉత్పాదకత నష్టం. 2024లో 61% భూభాగం తీవ్ర కరువుకు గురయ్యింది. 1950ల సగటు కంటే 299% అధికం. కార్చిచ్చుల వల్ల 1.54 లక్షల మంది మరణించారు. డెంగ్యూ వంటి అంటువ్యాధులు వ్యాప్తి చెందుతున్నాయి.

ప్రభుత్వాలు 2023లో 956 బిలియన్ డాలర్లు (₹80 లక్షల కోట్లు) శిలాజ ఇంధనాలకు సబ్సిడీలు ఇచ్చాయి. 15 దేశాల్లో ఆరోగ్య బడ్జెట్ కంటే ఎక్కువ. “శిలాజ ఇంధనాలు తగ్గించి పునరుత్పాదక ఇంధనాలకు మళ్లాలి. దీనివల్ల ఏటా కోటి మంది ప్రాణాలు కాపాడవచ్చు” అని లాన్సెట్ కౌంట్‌డౌన్ ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ మెరీనా రోమనెల్లో సూచించారు.

WHO అసిస్టెంట్ DG డాక్టర్ జెరెమీ ఫరార్ “వాతావరణ సంక్షోభం ఆరోగ్య సంక్షోభం. ప్రతి డిగ్రీ పెరుగుదల ప్రాణాలు, జీవనోపాధి బలితీసుకుంటుంది. ప్రభుత్వాల నిర్లక్ష్యం వల్ల లక్షల మంది మరణిస్తున్నారు. స్వచ్ఛ గాలి, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం, బలమైన వ్యవస్థలు కోట్ల మందిని కాపాడతాయి” అని చెప్పారు. COP 30 (బ్రెజిల్, నవంబర్)కు ముందు ఈ నివేదిక ప్రభుత్వాలను మేల్కొల్పుతోంది.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా వర్షాలు, కరువులు, అంటువ్యాధులు పెరుగుతున్నాయి. గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు మానవ తప్పిదాల వల్లే. ప్రభుత్వాలు సబ్సిడీలు ఆపి, పునరుత్పాదక ఇంధనాలకు మళ్లాలి. లేకపోతే మరిన్ని మరణాలు తప్పవు. ఈ నివేదిక ప్రపంచ నాయకులను చర్యలకు పిలుస్తోంది. భారత్‌లో కూడా తీవ్ర ప్రభావం. ప్రభుత్వాలు తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలి. ప్రజలు జాగ్రత్తలు పాటించాలి. ఈ సంక్షోభం మానవాళి ముందున్న పెను ప్రమాదంగా కనిపిస్తోంది.