PM Modi Daruma doll gift : అంతర్జాతీయ సంబంధాల వేదికపై, ఉన్నత స్థాయి సమావేశాలు కేవలం ఒప్పందాలు, సంయుక్త ప్రకటనలకే పరిమితం కావు. అవి ఇరు దేశాల మధ్య ఉన్న గాఢమైన అవగాహనకు, పరస్పర గౌరవానికి ప్రతీకగా నిలిచే సంకేతాలకు కూడా వేదికలవుతాయి. అలాంటి సందర్బమే ప్రధాని జపాన్ పర్యటనలో చోటు చేసుకుంది.
రాజనీతిజ్ఞుల చర్చల హోరులో… ఆర్థిక ఒప్పందాల హడావుడిలో… రెండు దేశాలు పలకరించుకున్నాయి. సూర్యుడు ఉదయించే జపాన్ దేశం, వేదాలు పుట్టిన భరతభూమికి ప్రేమతో ఓ చిరుకానుకను అందించింది. అది కేవలం మట్టితో చేసిన బొమ్మ కాదు, శతాబ్దాల జపాన్ సంస్కృతికి, వారి అకుంఠిత దీక్షకు, పడినా లేచే కెరటంలాంటి వారి పట్టుదలకు ప్రతిరూపం. ప్రధాని మోదీ చేతిలో ఒదిగిపోయిన ఆ ‘దరుమా’ బొమ్మ, ఇప్పుడు 140 కోట్ల భారతీయుల లక్ష్య సాధనకు దీవెనలిస్తున్నట్లుగా ఉంది. ఇంతకీ, ఆ బొమ్మ కథేంటి..? దాని కనుల వెనుక దాగి ఉన్న సంకల్ప రహస్యమేంటి..?
‘దరుమా’: కేవలం బొమ్మ కాదు… ఒక జీవన వేదం : ప్రపంచ సాంస్కృతిక యవనికపై, జపాన్ స్థానం చాలా విశిష్టమైనది. వారి కళలు, సంప్రదాయాలు కేవలం ఆడంబరాలకు, ఆచారాలకే పరిమితం కావు. అవి వారి దైనందిన జీవితంలో, వారి వ్యక్తిత్వ నిర్మాణంలో అంతర్భాగాలుగా ఉంటాయి. అటువంటి గొప్ప సాంస్కృతిక చిహ్నమే ‘దరుమా’ బొమ్మ.
తాత్విక పునాది – బోధిధర్ముడి ప్రతీక: ‘దరుమా’ అనేది జెన్ బౌద్ధమత స్థాపకుడిగా, పల్లవ సామ్రాజ్యం నుంచి చైనాకు, అక్కడి నుంచి జపాన్‌కు ధ్యానమార్గాన్ని పరిచయం చేసిన బోధిధర్ముడికి జపనీయులు ఇచ్చిన గౌరవ రూపం. తొమ్మిదేళ్లపాటు ఏకధాటిగా గోడకు అభిముఖంగా కూర్చుని ధ్యానం చేసి, తన కాళ్లు చేతులు చచ్చుబడిపోయినా చలించని ఆయన ఆత్మస్థైర్యానికి, అకుంఠిత దీక్షకు ‘దరుమా’ బొమ్మ ప్రతిబింబం. కాళ్లు, చేతులు లేకుండా గుండ్రంగా ఉండే బొమ్మ ఆకారం, ఆ మహనీయుడి త్యాగాన్ని స్మరించుకోవడానికే.
స్థితప్రజ్ఞతకు రూపం – పడినా లేవడం: భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు చెప్పిన ‘స్థితప్రజ్ఞుడి’ లక్షణాలకు, జెన్ తత్వంలోని నిర్వికార స్థితికి ఈ బొమ్మ భౌతిక రూపం. దాని గురుత్వాకర్షణ కేంద్రం (Center of Gravity) కింద వైపు ఉండటం వల్ల, ఎన్నిసార్లు పడవేసినా తిరిగి పైకి లేస్తుంది. ఇది జపాన్ జాతీయ లక్షణానికి (National Character) ప్రతీక. భూకంపాలు, సునామీలు, యుద్ధాలతో ఎన్నిసార్లు నేలమట్టమైనా, ఫీనిక్స్ పక్షిలా బూడిద నుంచి పునరుత్థానం చెందే వారి స్ఫూర్తికి ఈ బొమ్మ నిలువుటద్దం. “Nanakorobi yaoki” అనే జపనీస్ సామెత (ఏడుసార్లు పడినా, ఎనిమిదోసారి లే) ఈ బొమ్మ నుంచే పుట్టింది.
సంకల్ప శక్తికి దృశ్యరూపం – కనుల కథ: దరుమా బొమ్మకు కళ్లు గీసే సంప్రదాయం, ఆధునిక మనస్తత్వ శాస్త్రంలోని ‘విజువలైజేషన్’ (Visualization) టెక్నిక్‌కు ఏమాత్రం తీసిపోదు. ఒక లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకుని, దానిని మనసులో నిరంతరం స్మరించుకుంటూ, ఆ లక్ష్య సాధనకై కృషి చేయాలనే గొప్ప ప్రేరణను ఇది కలిగిస్తుంది. బొమ్మకు ఒక కన్ను గీయడం అంటే, మన లక్ష్యంపై మన దృష్టిని కేంద్రీకరించడం. రెండో కన్ను గీయడం అంటే, ఆ లక్ష్యాన్ని సాధించిన తర్వాత పొందే సంతృప్తిని, కృతజ్ఞతను ప్రకటించడం. ఇది కేవలం ఆచారం కాదు, స్వీయ ప్రేరణకు, ఆత్మవిశ్వాస నిర్మాణానికి జపనీయులు కనుగొన్న ఒక అద్భుతమైన సాధనం.
భారత్-జపాన్ బంధానికి సాంస్కృతిక వారధి: ప్రధాని మోదీకి ఈ బొమ్మను బహుకరించడం, రెండు దేశాల మధ్య పెరుగుతున్న స్నేహానికి, వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యానికి మించిన ఒక గాఢమైన సాంస్కృతిక అనుబంధానికి సంకేతం. “మీరు తలపెట్టిన ‘వికసిత భారత్’ సంకల్పం గొప్పది. ఈ ప్రయాణంలో ఎన్నో సవాళ్లు ఎదురుకావచ్చు. కానీ, ఈ దరుమా బొమ్మలాగే, మీరు, మీ దేశ ప్రజలు పట్టుదలతో, ఆత్మవిశ్వాసంతో అన్నింటినీ అధిగమించి విజయం సాధించాలి,” అని జపాన్ ఆకాంక్షిస్తున్నట్లుగా ఈ బహుమతి చాటి చెబుతోంది. ఇది రెండు ప్రాచీన నాగరికతల మధ్య జరుగుతున్న ఒక నిశ్శబ్ద, హృదయపూర్వక సంభాషణ.
