Bihar electoral roll verification : బిహార్‌లో ఓటర్ల జాబితా సవరణ ప్రక్రియ (SIR) రేపుతున్న దుమారం సర్వోన్నత న్యాయస్థానం తలుపుతట్టింది. గడువు ముగిసినా అభ్యంతరాలు స్వీకరిస్తామంటూ ఎన్నికల సంఘం (ఈసీ) ఓవైపు మెత్తగా చెబుతున్నా, మరోవైపు లక్షలాది ఓట్లు గల్లంతయ్యాయంటూ విపక్షాలు గళమెత్తుతున్నాయి. ఈ “విశ్వాస సంక్షోభం” మధ్యలో రంగంలోకి దిగిన సుప్రీంకోర్టు, క్షేత్రస్థాయిలో నిజానిజాలు తేల్చేందుకు పారాలీగల్ వాలంటీర్లను నియమిస్తూ సంచలన ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఇంతకీ ఈసీ హామీ ఏంటి? సుప్రీంకోర్టు ఎందుకింత తీవ్రంగా స్పందించింది? ఆ రహస్య నివేదికలతో అసలు నిజం బయటపడుతుందా..?
బిహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల వేళ ఓటర్ల జాబితా ప్రత్యేక సమగ్ర సవరణ ప్రక్రియపై చెలరేగిన వివాదం తీవ్రరూపం దాల్చింది. ఈ వ్యవహారంపై దాఖలైన పిటిషన్లను విచారించిన సుప్రీంకోర్టు, ఎన్నికల సంఘం, రాజకీయ పార్టీల మధ్య నెలకొన్న అగాధాన్ని పూడ్చేందుకు కీలక చర్యలు చేపట్టింది.
సుప్రీంకోర్టులో ఈసీ వాదన: ఓటర్ల జాబితా ముసాయిదాపై అభ్యంతరాలను స్వీకరించేందుకు విధించిన సెప్టెంబర్ 1 గడువును పొడిగించాలన్న పిటిషన్లపై జస్టిస్ సూర్యకాంత్, జస్టిస్ జ్యోమలా బాగ్చిలతో కూడిన ధర్మాసనం విచారణ చేపట్టింది. ఈ సందర్భంగా ఈసీ తన వాదన వినిపిస్తూ, “గడువు తేదీ తర్వాత కూడా అభ్యంతరాలు, దరఖాస్తులను స్వీకరిస్తాం. నామినేషన్ల దాఖలు చివరి తేదీ వరకు కూడా సవరణలకు అవకాశం ఉంటుంది. అయితే, గడువు పొడిగిస్తే తుది జాబితా రూపకల్పన ఆలస్యమవుతుంది. తుది జాబితా వచ్చాకే ఆ అభ్యంతరాలను పరిశీలిస్తాం” అని కోర్టుకు విన్నవించింది.
“విశ్వాస సంక్షోభం”పై సుప్రీం ఆందోళన: ఇక్కడే సుప్రీంకోర్టు తీవ్రంగా స్పందించింది. ఈసీ, రాజకీయ పార్టీల మధ్య ఇంతటి అగాధం ఉండటం దురదృష్టకరమని వ్యాఖ్యానించింది. ఇది కేవలం సాంకేతిక సమస్య కాదని, “విశ్వాసానికి సంబంధించిన సమస్య” (Crisis of Confidence) అని ధర్మాసనం అభివర్ణించింది. “తాడోపేడో తేల్చేందుకు” క్షేత్రస్థాయిలో వాస్తవాలను నిగ్గు తేల్చాలని నిర్ణయించింది.
పారాలీగల్ వాలంటీర్ల నియామకం: వివాదానికి ముగింపు పలికే దిశగా, ఓటర్లు, రాజకీయ పార్టీల అభ్యంతరాలను నివృత్తి చేసేందుకు పారాలీగల్ వాలంటీర్లను నియమించాలని బిహార్ రాష్ట్ర న్యాయ సేవాధికార సంస్థను (Bihar Legal Services Authority) ఆదేశించింది. ఈ వాలంటీర్లు క్షేత్రస్థాయికి వెళ్లి వాస్తవాలను పరిశీలించి, జిల్లా జడ్జీలకు “రహస్య నివేదికలు” సమర్పించాలని స్పష్టం చేసింది. ఆ నివేదికలను ఈనెల 8న తాము పరిశీలిస్తామని ధర్మాసనం పేర్కొంది.
విపక్షాల ఆరోపణలు – ఈసీ కౌంటర్: మరోవైపు కాంగ్రెస్ సీనియర్ నేత పవన్ ఖేడా మాట్లాడుతూ, “మా బూత్ స్థాయి ఏజెంట్లు 89 లక్షల ఫిర్యాదులు సమర్పిస్తే, ఈసీ వాటన్నింటినీ తిరస్కరించింది. ఏకంగా 65 లక్షల మంది ఓటర్లను జాబితా నుంచి తొలగించారు” అని తీవ్ర ఆరోపణలు చేశారు. అయితే, ఇక్కడే ఈసీ అసలు చిక్కుముడిని బయటపెట్టింది. ఓట్ల తొలగింపుపై అభ్యంతరం వ్యక్తం చేస్తూ ఆర్జేడీ నుంచి కేవలం 10 దరఖాస్తులు మాత్రమే వచ్చాయని, కాంగ్రెస్ నుంచి ఒక్క ఫిర్యాదు కూడా అందలేదని సుప్రీంకోర్టుకు ఈసీ నివేదించింది. ఈ పరస్పర విరుద్ధమైన వాదనల నేపథ్యంలోనే సుప్రీంకోర్టు స్వతంత్ర విచారణకు ఆదేశించడం గమనార్హం.
