One rupee vegetable saplings scheme : నాణ్యమైన నారు కోసం నానా పాట్లు.. నకిలీ విత్తనాలతో కన్నీళ్లు.. కూరగాయల సాగులో రైతన్నలు ఎదుర్కొంటున్న ఈ కష్టాలకు ఛత్తీస్‌గఢ్ ప్రభుత్వం ఓ అద్భుతమైన పరిష్కారాన్ని చూపింది. కేవలం ఒక్క రూపాయికే, అత్యుత్తమ నాణ్యత కలిగిన కూరగాయల మొక్కలను అందిస్తూ, అన్నదాతకు అండగా నిలుస్తోంది. అసలు ఏమిటీ పథకం..? దీనివల్ల రైతులకు పెట్టుబడి భారం ఎలా తగ్గనుంది..?

రైతులు నాణ్యమైన మొక్కల కోసం ప్రైవేట్ నర్సరీలపై ఆధారపడటాన్ని, అధిక ధరలు చెల్లించి నష్టపోవడాన్ని గమనించిన ఛత్తీస్‌గఢ్ ఉద్యానవన శాఖ, సుర్గుజా జిల్లాలో ఓ వినూత్న ‘విత్తన యూనిట్‌’ను ఏర్పాటు చేసింది.

రైతు విత్తనం.. ప్రభుత్వ నారు: ఈ పథకం కింద, రైతులు తమకు నచ్చిన, నమ్మకమైన కంపెనీ విత్తనాలను కొనుగోలు చేసి, ఈ ప్రభుత్వ యూనిట్‌కు అందిస్తే చాలు.

అత్యాధునిక సాంకేతికత: ఆ విత్తనాలను, యూనిట్‌లోని అత్యాధునిక సాంకేతికత (అంకురోత్పత్తి గదులు వంటివి) ఉపయోగించి, నిపుణుల పర్యవేక్షణలో మొలకెత్తించి, ఆరోగ్యకరమైన మొక్కలుగా పెంచుతారు.

రూపాయికే మొక్క: పూర్తిగా పెరిగిన, నాణ్యమైన ఒక్కో మొక్కను, రైతుకు కేవలం ఒక్క రూపాయికే తిరిగి అందిస్తారు. ఈ మొక్కలను రైతులు నేరుగా తమ పొలాల్లో నాటుకోవచ్చు, దీనివల్ల నారు పోసే శ్రమ, సమయం ఆదా అవ్వడమే కాకుండా, నాణ్యమైన మొక్కల వల్ల అధిక దిగుబడి కూడా లభిస్తుంది.

రైతులకు ఎంత లాభం : ఈ పథకం రైతులకు ఓ వరంలా మారిందని స్థానిక కర్షకులు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

భారీగా తగ్గిన ఖర్చు: బయటి ప్రైవేట్ నర్సరీలలో ఒక్కో మొక్క ధర రూ.12 నుంచి రూ.15 వరకు ఉంటే, ఇక్కడ కేవలం రూపాయికే లభిస్తోంది.

నష్టానికి చెక్: రైతులు స్వయంగా నారు పోసుకుంటే, వాతావరణ మార్పులు, తెగుళ్ల కారణంగా మొక్కలు దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉంది. ఈ ప్రభుత్వ యూనిట్‌లో పెంచడం వల్ల ఆ నష్టం ఉండదు.

“గతంలో మొక్కల కోసం వేరే జిల్లాలకు వెళ్లేవాళ్లం. బయట కొంటే మొక్కకు రూ.12 అవుతుంది. ఇక్కడ రూపాయికే దొరుకుతోంది. ఇది మా లాంటి రైతులకు చాలా పెద్ద సహాయం.”
– జగధారిరాజ్‌ వాడే, రైతు, సుర్గుజా

“విత్తనాలను ట్రేలలో నాటి, 12 రోజులు అంకురోత్పత్తి గదిలో ఉంచుతాం. సరైన సౌకర్యాలు లేకపోతే రైతులు ఇంత నాణ్యమైన మొక్కలను పెంచలేరు.”
– చంద్రకాంత్ పైక్రా, యూనిట్ ఇన్‌చార్జ్

ఈ వినూత్న పథకం, రైతులకు పెట్టుబడి భారాన్ని తగ్గించడమే కాకుండా, నాణ్యమైన దిగుబడులతో వారి ఆదాయాన్ని పెంచేందుకు దోహదపడుతోంది.