India’s Drone Preparedness: యుద్ధాలు కేవలం సైనికుల పోరాటాలుగా మిగలడం లేదు. ఆధునిక సాంకేతికతతో, ముఖ్యంగా డ్రోన్లతో యుద్ధ వ్యూహాలు పూర్తిగా మారిపోయాయి. చీమలదండులా దూసుకొచ్చే డ్రోన్లు, శత్రువులకు కంటిమీద కునుకు లేకుండా చేస్తున్నాయి. తక్కువ ఖర్చుతో, సులువుగా శత్రువులపై దాడులు చేయగల సామర్థ్యం డ్రోన్లకు ఉండటంతో, ప్రపంచ దేశాలు ఇప్పుడు వాటి తయారీపై దృష్టి సారించాయి. రష్యా-ఉక్రెయిన్, ఇజ్రాయెల్-గాజా యుద్ధాల్లో డ్రోన్లదే కీలక పాత్ర. పాకిస్థాన్ డ్రోన్ల దాడులను భారత్ సమర్థంగా తిప్పికొట్టింది. ఈ నేపథ్యంలో, భారత రక్షణ శాఖ రూ.20,000 కోట్ల భారీ ప్రతిపాదనతో డ్రోన్ల ఆధిపత్యాన్ని సాధించేందుకు సిద్ధమవుతోంది. మరి ఈ ప్రతిపాదనలోని కీలక అంశాలేంటి? స్వదేశీ డ్రోన్ టెక్నాలజీలో భారత్ ఎంత దూరం ముందుకెళ్లింది? గుజరాత్ స్టార్టప్ రూపొందించిన ‘త్రికాల్’ డ్రోన్ల ప్రత్యేకతలు ఏమిటి? 

భారత్ డ్రోన్ శక్తికి నూతన జవసత్వాలు – మారిన యుద్ధ వ్యూహాలు: ఆధునిక యుద్ధంలో డ్రోన్లు కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి అనడంలో సందేహం లేదు. వాటి నిర్మాణ వ్యయం తక్కువగా ఉండటం, సుదూర ప్రాంతాల నుంచి శత్రు లక్ష్యాలపై సులభంగా దాడి చేసే సామర్థ్యం కలిగి ఉండటం, మానవ నష్టాన్ని నివారించడం వంటి కారణాలతో డ్రోన్ల వినియోగం విపరీతంగా పెరిగింది. గత మూడేళ్లుగా సాగుతున్న రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధంలో వందలాది డ్రోన్లతో ఇరు దేశాలు పరస్పరం దాడులు చేసుకోవడం చూశాం. ఇజ్రాయెల్-గాజా యుద్ధంలోనూ డ్రోన్లు తమ ప్రభావాన్ని చూపించాయి. మన దేశ సరిహద్దుల్లో కూడా పాకిస్థాన్ డ్రోన్లతో డ్రగ్స్ సరఫరాకు ప్రయత్నించినప్పుడు, భారత దళాలు వాటిని యాంటీ డ్రోన్ సిస్టమ్స్‌తో సమర్థంగా కూల్చివేసి తమ సన్నద్ధతను చాటుకున్నాయి. ‘ఆపరేషన్ సింధూర్’ సమయంలో పాకిస్థాన్ డ్రోన్ దాడులను తిప్పికొట్టడంలో భారత్ విజయవంతమైంది. ఈ సంఘటనలన్నీ డ్రోన్ల ప్రాముఖ్యతను స్పష్టం చేశాయి.

స్వదేశీ డ్రోన్ సాంకేతికత – ‘త్రికాల్’ డ్రోన్ల ఆవిష్కరణ: ఈ నేపథ్యంలో, భారత్ కూడా అధునాతన డ్రోన్లు, యాంటీ డ్రోన్ సిస్టమ్స్‌పై దృష్టి సారించింది. దీనికి నిదర్శనంగా గుజరాత్‌లోని సూరత్‌కు చెందిన ‘ఇన్‌సైడ్ ఎఫ్‌పీవీ’ అనే స్టార్టప్ సంస్థ భారత ఆర్మీ కోసం ‘త్రికాల్’ పేరుతో హైటెక్ అటాక్ డ్రోన్లను తయారు చేసింది. ఈ డ్రోన్లు శత్రు దేశాల డ్రోన్ల కదలికలపై నిరంతరం నిఘా ఉంచుతాయి. ఎలాంటి ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితుల్లోనైనా శత్రు డ్రోన్లను కూల్చివేసేలా వీటిని రూపొందించారు.

‘త్రికాల్’ డ్రోన్ల విశిష్ట లక్షణాలు: ‘ఇన్‌సైడ్ ఎఫ్‌పీవీ’ సీఈవో ఆర్త్ చౌధరి వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం, ‘త్రికాల్’ హైటెక్ అటాక్ డ్రోన్లు ఆరు గ్రెనేడ్‌లను, ఆరు మోర్టార్ షెల్స్‌ను మోసుకెళ్లగలవు. థర్మల్ సెన్సార్లు ఉండటం వల్ల రాత్రి వేళల్లో సైతం ఇవి సమర్థవంతంగా పనిచేయగలవు. -10 డిగ్రీల సెల్సియస్ నుంచి 50 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రతల మధ్య వీటిని విజయవంతంగా పరీక్షించారు. ఈ డ్రోన్లు 2 గంటల సమయం పాటు ఎగరగలవు, 11 కిలోల వరకు పేలోడ్‌ను మోసుకెళ్లగలవు. అంతేకాకుండా, 10 కిలోమీటర్ల దూరం వరకు ప్రయాణించగలవు, 19 వేల అడుగుల ఎత్తు వరకు ఎగరగలవు. ఆపరేషన్ సింధూర్ తర్వాత డ్రోన్ల ప్రాముఖ్యత మరింత పెరిగిందని, ఈ హైటెక్ అటాక్ డ్రోన్లను ఆర్మీకి అప్పగించనున్నామని ‘ఇన్‌సైడ్ ఎఫ్‌పీవీ’ తెలిపింది.

రూ.20,000 కోట్ల ప్రతిపాదనపై రక్షణ శాఖ చర్చలు: దేశ సరిహద్దులను, ముఖ్యంగా సముద్ర, భూ సరిహద్దులపై నిఘా పెంచేందుకు 87 మీడియం ఆల్టిట్యూడ్ లాంగ్ ఎండ్యూరెన్స్ డ్రోన్ల ప్రాజెక్టును వేగవంతం చేయాలని భారత ప్రభుత్వం యోచిస్తోంది. భారత వైమానిక దళ నాయకత్వంలోని త్రివిధ దళాలు చేసిన రూ.20,000 కోట్ల భారీ ప్రతిపాదనను రక్షణ శాఖ చర్చించనుందని ప్రభుత్వ వర్గాలు వెల్లడించాయి. ఈ ప్రాజెక్టులో 60% కంటే ఎక్కువ స్వదేశీ సామర్థ్యంతో డ్రోన్లను రూపొందించాలని ప్రభుత్వం నిర్దేశించింది. ఈ డ్రోన్లు సుమారు 35,000 అడుగుల ఎత్తులో ఒకేసారి 30 గంటలకు పైగా ఎగిరే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండాలని నిబంధనలు పెట్టింది. ఈ ప్రతిష్టాత్మక ప్రాజెక్టు కోసం అదానీ డిఫెన్స్, టాటా అడ్వాన్స్‌డ్ సిస్టమ్స్, ఎల్ అండ్ టీ, హెచ్‌ఏఎల్ వంటి ప్రముఖ సంస్థలు పోటీ పడనున్నట్లు సమాచారం. ఈ ప్రతిపాదన ఆమోదించబడితే, భారత రక్షణ రంగానికి డ్రోన్ల రంగంలో గొప్ప బలం చేకూరుతుందని విశ్లేషకులు అభిప్రాయం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.