ISRO Gaganyaan parachute qualification : భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) చేపట్టిన ప్రతిష్ఠాత్మక ‘గగన్‌యాన్’ మిషన్, భారత వ్యోమగాములను అంతరిక్షంలోకి పంపాలనే మన కలలకు జీవం పోస్తోంది. ఈ మిషన్‌లో భాగంగా, వ్యోమగాములను సురక్షితంగా భూమికి తిరిగి తీసుకువచ్చే కీలకమైన పారాచూట్ వ్యవస్థపై ఇస్రో మరో ముఖ్యమైన పరీక్షను విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది. ఈ పరీక్ష ఎక్కడ జరిగింది? ఇది ఎంతవరకు ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంది? గగన్‌యాన్ మిషన్‌లో పారాచూట్‌ల పాత్ర ఏమిటి? 

భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) ‘గగన్‌యాన్ క్రూ మాడ్యూల్’ కోసం రూపొందించిన ప్రధాన పారాచూట్‌లపై ఇటీవల ఒక కీలకమైన పరీక్షను విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది. ఇది గగన్‌యాన్ మిషన్  పారాచూట్ వ్యవస్థను అర్హత (qualification) సాధించేందుకు జరుగుతున్న ఇంటిగ్రేటెడ్ మెయిన్ పారాచూట్ ఎయిర్‌డ్రాప్ టెస్ట్‌ల (IMAT)లో భాగంగా నిర్వహించారు.

పరీక్ష వివరాలు – ఎక్కడ, ఎప్పుడు? : ఈ ముఖ్యమైన పరీక్ష నవంబర్ 3, 2025న ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని ఝాన్సీ జిల్లాలో ఉన్న బాబినా ఫీల్డ్ ఫైరింగ్ రేంజ్ (BFFR)లో జరిగింది. ఇస్రో ఈ పరీక్షను పక్కా ప్రణాళికతో, అధునాతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో నిర్వహించింది. ఈ పరీక్ష ద్వారా పారాచూట్‌ల పనితీరు, విశ్వసనీయతను అంచనా వేస్తారు.

గగన్‌యాన్ మిషన్ – భారతదేశ కల: ‘గగన్‌యాన్’ మిషన్ అనేది ముగ్గురు భారతీయ వ్యోమగాములను 400 కిలోమీటర్ల కక్ష్యలోకి పంపించి, మూడు రోజుల పాటు అంతరిక్షంలో ఉంచి, సురక్షితంగా భూమికి తిరిగి తీసుకువచ్చే భారతదేశపు మొట్టమొదటి మానవ సహిత అంతరిక్ష యాత్ర. ఈ మిషన్ భారతదేశ అంతరిక్ష పరిశోధనా చరిత్రలో ఒక మైలురాయిగా నిలవనుంది.

పారాచూట్ వ్యవస్థ – అత్యంత కీలకమైనది: వ్యోమగాములు అంతరిక్షం నుండి భూమికి తిరిగి వచ్చేటప్పుడు, వారిని మోసుకొచ్చే ‘క్రూ మాడ్యూల్’ (Crew Module) భూ వాతావరణంలోకి ప్రవేశించిన తర్వాత వేగాన్ని నియంత్రించి, సురక్షితంగా భూమిపై (లేదా సముద్రంలో) దిగడానికి పారాచూట్ వ్యవస్థ అత్యంత కీలకం. ఇది ‘ప్రాణ రక్షక కవచం’ వంటిది. పారాచూట్‌లు సరిగ్గా పనిచేయకపోతే, వ్యోమగాముల ప్రాణాలకు ప్రమాదం ఏర్పడుతుంది. అందుకే ఇస్రో ఈ వ్యవస్థపై అనేక కఠినమైన పరీక్షలను నిర్వహిస్తోంది.

ఇంటిగ్రేటెడ్ మెయిన్ పారాచూట్ ఎయిర్‌డ్రాప్ టెస్ట్‌లు (IMAT): ఇస్రో గగన్‌యాన్ పారాచూట్ వ్యవస్థకు అర్హత కల్పించడానికి IMAT సిరీస్‌లో భాగంగా అనేక పరీక్షలు నిర్వహిస్తోంది. ఈ పరీక్షలలో భాగంగా, క్రూ మాడ్యూల్ నమూనా (mock-up)ను విమానం లేదా హెలికాప్టర్ నుండి నిర్దిష్ట ఎత్తు నుండి వదులుతారు. ఆ నమూనాకు అమర్చిన పారాచూట్‌లు నిర్ణీత సమయాల్లో తెరుచుకుని, దాని వేగాన్ని నియంత్రించి, సురక్షితంగా కిందకు తీసుకువస్తున్నాయో లేదో పరిశీలిస్తారు.

చిన్న పారాచూట్‌లు (Pilot & Drogue Parachutes): ఇవి మొదట తెరుచుకుని, క్రూ మాడ్యూల్ వేగాన్ని కొంతవరకు తగ్గించి, ప్రధాన పారాచూట్‌లను మోహరించడానికి సహాయపడతాయి.
ప్రధాన పారాచూట్‌లు (Main Parachutes): ఇవి క్రూ మాడ్యూల్ వేగాన్ని సురక్షితంగా ల్యాండ్ అయ్యే స్థాయికి తగ్గిస్తాయి. గగన్‌యాన్ మిషన్‌లో మూడు ప్రధాన పారాచూట్‌లు ఉండవచ్చు. వాటిలో ఒకటి విఫలమైనా, మిగిలినవి వ్యోమగాములను సురక్షితంగా తీసుకురాగలగాలి.

పరీక్ష విజయవంతం – భవిష్యత్ ప్రణాళికలు: ఈ తాజా పరీక్ష విజయవంతం కావడం గగన్‌యాన్ మిషన్ దిశగా ఇస్రో సాధించిన మరో పెద్ద విజయం. ఇది పారాచూట్ వ్యవస్థ రూపకల్పన, ఇంజనీరింగ్ పట్ల ఇస్రోకున్న నైపుణ్యాన్ని చాటి చెబుతుంది. ఈ పరీక్షలన్నీ పూర్తయిన తర్వాత, మానవ సహిత మిషన్ కోసం పారాచూట్ వ్యవస్థ పూర్తి అర్హతను పొందుతుంది. రాబోయే కాలంలో మానవ రహిత గగన్‌యాన్ పరీక్షా యాత్రలు జరగనున్నాయి, వాటిలో ఈ పారాచూట్ వ్యవస్థ కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.