Supreme Court On Social Media Misuse: హద్దు అదుపు లేని సోషల్ మీడియా వాడకంపై సర్వోన్నత న్యాయస్థానం తీవ్రంగా స్పందించింది. భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛ పేరుతో ఏం చేసినా, ఏం చెప్పినా చెల్లుతుందనే ధోరణికి అడ్డుకట్ట వేయాల్సిందేనని స్పష్టం చేసింది. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, ఆరెస్సెస్‌పై అభ్యంతరకర కార్టూన్లు పంచుకున్నారన్న ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న కార్టూనిస్ట్ హేమంత్ మాలవీయ కేసులో సుప్రీంకోర్టు చేసిన వ్యాఖ్యలు దేశవ్యాప్తంగా కొత్త చర్చకు దారితీశాయి. అసలు భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛకు ఉన్న పరిమితులు ఏమిటి? హద్దులు దాటితే ఎదురయ్యే పరిణామాలు ఎలా ఉంటాయి?

వివాదం ఏమిటి? కేసు నేపథ్యం:

ఇండోర్‌కు చెందిన కార్టూనిస్ట్ హేమంత్ మాలవీయ, 2021 కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో వ్యాక్సిన్ల సామర్థ్యంపై వ్యంగ్యంగా ఒక కార్టూన్‌ను రూపొందించారు. ఆ కార్టూన్‌లో, ఆరెస్సెస్ కార్యకర్త వంగి ఉండగా, ప్రధాని మోదీ అతనికి టీకా వేస్తున్నట్లు చిత్రీకరించారు. అయితే, ఇటీవల 2025 మే నెలలో, కులగణనపై ప్రభుత్వ నిర్ణయాన్ని విమర్శిస్తూ మరో సోషల్ మీడియా వినియోగదారుడు ఈ కార్టూన్‌ను అభ్యంతరకర వ్యాఖ్యలతో పంచుకున్నాడు. మాలవీయ ఆ పోస్ట్‌ను తిరిగి పంచుకుని, ఆ వ్యాఖ్యలను సమర్థించారు.

దీంతో, ఆ పోస్ట్ హిందువుల మతపరమైన మనోభావాలను దెబ్బతీసేలా ఉందని, మత సామరస్యానికి విఘాతం కలిగిస్తోందని ఆరోపిస్తూ వినయ్ జోషి అనే న్యాయవాది, ఆరెస్సెస్ కార్యకర్త పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేశారు. ఈ ఫిర్యాదు ఆధారంగా మాలవీయపై పలు సెక్షన్ల కింద కేసు నమోదైంది.

హైకోర్టు నుంచి సుప్రీంకోర్టు వరకు: 

ఈ కేసులో అరెస్టు కాకుండా రక్షణ కోరుతూ హేమంత్ మాలవీయ మధ్యప్రదేశ్ హైకోర్టులో ముందస్తు బెయిల్ పిటిషన్ దాఖలు చేశారు. అయితే, మాలవీయ భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛ హద్దులు దాటారని పేర్కొంటూ జూలై 3న హైకోర్టు ఆయన పిటిషన్‌ను తిరస్కరించింది.దీంతో మాలవీయ సర్వోన్నత న్యాయస్థానాన్ని ఆశ్రయించారు.

సుప్రీంకోర్టు తీవ్ర వ్యాఖ్యలు, మధ్యంతర ఊరట:

ఈ పిటిషన్‌పై జస్టిస్ సుధాంశు ధులియా, జస్టిస్ అరవింద్ కుమార్‌లతో కూడిన ధర్మాసనం విచారణ చేపట్టింది.మాలవీయ చర్యను తీవ్రంగా తప్పుబట్టిన ధర్మాసనం, ఇది “భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛను పూర్తిగా దుర్వినియోగం చేయడమే” అని ఘాటుగా వ్యాఖ్యానించింది.”సోషల్ మీడియాలో యూట్యూబర్లు, స్టాండప్ కమెడియన్లు, కళాకారులు ఏది పడితే అది పోస్ట్ చేస్తున్నారు. ఏం చెప్పినా చెల్లిపోతుందనే ధోరణి కనిపిస్తోంది. దీనికి ఏదో ఒకటి చేయాల్సిందే,” అని కోర్టు తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. అయితే, మాలవీయ తరఫు న్యాయవాది బేషరతుగా క్షమాపణ చెప్పడంతో పాటు, వివాదాస్పద పోస్టులను తొలగిస్తామని అంగీకరించడంతో సుప్రీంకోర్టు ఆయనకు అరెస్టు నుంచి మధ్యంతర రక్షణ కల్పించింది. భవిష్యత్తులో మళ్లీ ఇలాంటి అభ్యంతరకర పోస్టులు పెడితే, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చట్ట ప్రకారం కఠిన చర్యలు తీసుకునేందుకు స్వేచ్ఛ ఉంటుందని తీవ్రంగా హెచ్చరించింది. ఈ కేసు తదుపరి విచారణను ఆగస్టు 15 తర్వాతకు వాయిదా వేసింది.