Smart tracking for stray animal management : వీధుల్లో స్వేచ్ఛగా తిరిగే శునకాలకు ఇప్పుడు డిజిటల్ పర్యవేక్షణ శకం మొదలైంది. వాటి కదలికలకు కళ్లెం వేస్తూ, ఆరోగ్యంపై ఓ కన్నేస్తూ, ప్రజల భద్రతకు భరోసానిచ్చేందుకు టెక్నాలజీనే ఆయుధంగా మలుచుకున్నారు. హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోని సిమ్లా నగరంలో ప్రారంభమైన ఈ వినూత్న ప్రయోగం, దేశవ్యాప్తంగా పెరిగిపోతున్న వీధి కుక్కల సమస్యకు శాశ్వత పరిష్కారం చూపగలదా..? ఇంతకీ ఏమిటీ క్యూఆర్ కోడ్, జీపీఎస్ ట్యాగింగ్..? క్షేత్రస్థాయిలో దీని అమలు తీరు ఎలా ఉండబోతోంది..?
టెక్నాలజీతో శునకాలపై నిఘా: వీధి కుక్కల బెడదను అరికట్టేందుకు సిమ్లా మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ అధికారులు నడుం బిగించారు. నగరంలోని ప్రతి వీధి కుక్క మెడలో క్యూఆర్ (క్విక్ రెస్పాన్స్) కోడ్ మరియు జీపీఎస్ (గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టమ్) అమర్చిన స్మార్ట్ ట్యాగ్‌లను బిగించాలని నిర్ణయించారు. తాజాగా ఢిల్లీ, ఎన్‌సీఆర్‌లలోని వీధి కుక్కలను షెల్టర్లకు తరలించాలన్న సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాల తర్వాత, సిమ్లాలో కూడా ఇదే సమస్యకు పరిష్కారంగా సాంకేతికతను ఉపయోగించాలని అధికారులు నిర్ణయించారు.
అంచెలంచెలుగా అమలు ఇలా: గుర్తింపు మరియు సమాచార సేకరణ: మొదటగా, నగరంలోని వీధి కుక్కలను గుర్తించి, వాటికి యాంటీ-రేబిస్ టీకాలు వేసి, సంతాన నిరోధక శస్త్రచికిత్స (స్టెరిలైజేషన్) పూర్తి చేస్తారు.
స్మార్ట్ ట్యాగ్ అమరిక: ఆ తర్వాత, ప్రతి కుక్క మెడలో ఒక స్మార్ట్ ట్యాగ్‌ను అమరుస్తారు. ఈ ట్యాగ్‌లో ఒక ప్రత్యేకమైన క్యూఆర్ కోడ్, జీపీఎస్ చిప్ ఉంటాయి.
డిజిటల్ డేటాబేస్: క్యూఆర్ కోడ్‌ను స్కాన్ చేయగానే ఆ కుక్క పూర్తి జాతకం బయటకు వస్తుంది. దాని వయస్సు, ఆరోగ్య పరిస్థితి, స్టెరిలైజేషన్, వ్యాక్సినేషన్ వివరాలు వంటి సమాచారం మొత్తం డిజిటల్ రూపంలో నిక్షిప్తమై ఉంటుంది.
నిరంతర పర్యవేక్షణ: జీపీఎస్ సహాయంతో ఆ కుక్క ఎక్కడుందో (లొకేషన్) అధికారులు తమ కంట్రోల్ రూమ్ నుంచే పర్యవేక్షించవచ్చు. దీనివల్ల దూకుడుగా ప్రవర్తించే కుక్కలను గుర్తించడం, వాటి కదలికలను గమనించడం సులభతరం అవుతుంది.
ప్రజల ఆందోళన – ప్రభుత్వ స్పందన: ప్రస్తుతం సిమ్లాలో, ముఖ్యంగా రద్దీగా ఉండే మార్కెట్లు, నివాస ప్రాంతాలలో వీధి కుక్కల సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. పిల్లలు, వృద్ధులపై దాడులు చేస్తుండటంతో స్థానికులు తీవ్ర ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఈ ఏడాది సిమ్లాలో వందలాది కుక్క కాటు కేసులు నమోదు కావడమే ఇందుకు నిదర్శనం. ఈ నేపథ్యంలో, ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ స్మార్ట్ ట్యాగింగ్ నిర్ణయంపై స్థానికులు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
దేశవ్యాప్తంగా ఇదే తీరు – గణాంకాల ఘోష: భారతదేశంలో కుక్కకాట్ల తీవ్రత ఏ స్థాయిలో ఉందో ప్రఖ్యాత ‘లాన్సెట్ ఇన్ఫెక్షియస్ డిసీజెస్’ కథనం కళ్లకు కట్టింది. దేశంలో జంతువులు చేసే ప్రతి నాలుగు దాడుల్లో మూడు కుక్కల వల్లే జరుగుతున్నాయని ఆ నివేదిక స్పష్టం చేసింది. కుక్క కాటు ద్వారా సంక్రమించే రేబిస్ వ్యాధితో ఏటా 5,700 మంది ప్రాణాలు కోల్పోతున్నట్లు వెల్లడించింది. మరింత ఆందోళన కలిగించే విషయం ఏమిటంటే, దేశంలో ప్రతి గంటకు 60 మంది చిన్నారులు కుక్కల దాడులకు గురవుతున్నారు.
ఇటీవల కేంద్ర పశు సంవర్ధక శాఖ మంత్రి రాజీవ్ రంజన్ సింగ్ లోక్‌సభలో వెల్లడించిన గణాంకాలు పరిస్థితి తీవ్రతకు అద్దం పడుతున్నాయి. కేవలం 2024 సంవత్సరంలోనే దేశవ్యాప్తంగా 22 లక్షల కుక్క కాటు కేసులు, 37 మరణాలు నమోదైనట్లు తెలపడం కలవరపెడుతోంది. అయితే, వాస్తవ సంఖ్య ఇంకా ఎక్కువే ఉంటుందన్న అభిప్రాయాలు సర్వత్రా వ్యక్తమవుతున్నాయి.
