Supreme Court on women’s representation : దేశ జనాభాలో సగం ఉన్నప్పటికీ, చట్టసభల్లో వారి ప్రాతినిధ్యం ఎందుకు అందని ద్రాక్షగా మిగిలింది? ఈ ప్రశ్న ఎన్నో ఏళ్లుగా చర్చనీయాంశంగానే ఉంది. తాజాగా, ఇదే అంశంపై భారత సర్వోన్నత న్యాయస్థానం సంచలన వ్యాఖ్యలు చేసింది. మహిళలను దేశంలోనే “అతిపెద్ద మైనారిటీ”గా అభివర్ణించిన సుప్రీంకోర్టు, పార్లమెంటులో వారి ఉనికి క్రమంగా క్షీణిస్తుండటంపై తీవ్ర ఆవేదన వ్యక్తం చేసింది. అసలు, సర్వోన్నత న్యాయస్థానం ఇంతటి తీవ్రమైన వ్యాఖ్యలు చేయడానికి దారితీసిన పరిస్థితులేంటి? ఈ వ్యాఖ్యల వెనుక ఉన్న అంతరార్థం ఏమిటి?
రిజర్వేషన్లు లేకుండానే ప్రాతినిధ్యం ఎందుకివ్వరు?: జస్టిస్ నాగరత్న : సోమవారం ఓ కేసు విచారణ సందర్భంగా, సుప్రీంకోర్టు ఏకైక మహిళా న్యాయమూర్తి జస్టిస్ బి.వి. నాగరత్న నేతృత్వంలోని ద్విసభ్య ధర్మాసనం ఈ కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. “రిజర్వేషన్లు లేకుండానే మహిళలకు ప్రాతినిధ్యం ఎందుకు కల్పించకూడదు?” అని జస్టిస్ నాగరత్న సూటిగా ప్రశ్నించారు. ఈ వ్యాఖ్య చట్టసభల్లో మహిళల ప్రాతినిధ్యంపై రాజకీయ పార్టీల చిత్తశుద్ధిని నిలదీసేలా ఉంది.
మైనారిటీ వ్యాఖ్య వెనుక ఆవేదన : దేశంలో మహిళలను ‘అతిపెద్ద మైనారిటీ’గా అభివర్ణించడం వెనుక తీవ్రమైన ఆవేదన దాగి ఉంది. జనాభాలో దాదాపు 50 శాతం ఉన్నప్పటికీ, నిర్ణయాధికారం ఉండే చట్టసభల్లో వారి సంఖ్య నామమాత్రంగా ఉంటోందని, ఇది వారిని అల్పసంఖ్యాక వర్గంగా మారుస్తోందని న్యాయస్థానం పరోక్షంగా అభిప్రాయపడింది. రాజకీయ, సామాజిక రంగాల్లో వారి గొంతుక వినిపించకపోవడం వల్ల, వారి సమస్యలు, అవసరాలు సరైన రీతిలో పరిష్కారానికి నోచుకోవడం లేదన్నది ఈ వ్యాఖ్యల సారాంశం.
రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని గుర్తుచేసిన న్యాయస్థానం : ఈ సందర్భంగా జస్టిస్ నాగరత్న రాజ్యాంగంలోని అధికరణ 15(3)ను కూడా ప్రస్తావించారు. మహిళల సాధికారత కోసం ప్రభుత్వం ప్రత్యేక చట్టాలు, నిబంధనలు తీసుకురావడానికి ఈ అధికరణ వీలు కల్పిస్తుందని ఆమె గుర్తుచేశారు. రాజ్యాంగం కల్పించిన ఈ స్ఫూర్తిని అందిపుచ్చుకుని, ప్రభుత్వాలు, రాజకీయ పార్టీలు మహిళలకు తగిన ప్రాతినిధ్యం కల్పించే దిశగా సానుకూల చర్యలు తీసుకోవాలని న్యాయస్థానం సూచించినట్లయింది. ఈ వ్యాఖ్యలు, రాబోయే రోజుల్లో మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లుపై చర్చను, రాజకీయ పార్టీలపై ఒత్తిడిని మరింత పెంచే అవకాశం ఉంది.
