Women’s Reservation Act Supreme Court: లోక్‌సభ, రాష్ట్ర శాసనసభలు, ఢిల్లీ అసెంబ్లీలలో మూడింట ఒక వంతు సీట్లను మహిళలకు రిజర్వ్ చేయాలని నిర్దేశించే మహిళా రిజర్వేషన్ చట్టం (106వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం, 2023) అమలుపై కేంద్ర ప్రభుత్వం సమాధానం ఇవ్వాలని సుప్రీంకోర్టు సోమవారం నోటీసులు జారీ చేసింది.
జస్టిస్ బి.వి. నాగరత్న, జస్టిస్ ఆర్. మహాదేవన్‌తో కూడిన ధర్మాసనం ఈ మేరకు కేంద్రాన్ని వివరణ కోరింది.
ALSO READ: Karnataka CM Siddaramaiah: సిద్ధరామయ్యకు షాకిచ్చిన హైకమాండ్.. త్వరలోనే సీఎం మార్పు?
‘రాజకీయ సమానత్వం’పై వ్యాఖ్య
ఈ సందర్భంగా, సుప్రీంకోర్టులో ఏకైక మహిళా న్యాయమూర్తి అయిన జస్టిస్ బి.వి. నాగరత్న కీలక వ్యాఖ్య చేశారు. “ఈ దేశంలో అతిపెద్ద మైనారిటీ ఎవరు? అది మహిళలే… దాదాపు 48 శాతం ఉన్నారు. ఇది మహిళల రాజకీయ సమానత్వానికి సంబంధించిన అంశం,” అని ఆమె మౌఖికంగా వ్యాఖ్యానించారు. రాజ్యాంగ పీఠిక (Preamble) కూడా పౌరులందరికీ రాజకీయ, సామాజిక సమానత్వం కల్పిస్తుందని ఆమె గుర్తు చేశారు.
ALSO READ: Delhi Bomb Blast: పేలుడు ఘటనపై అన్ని కోణాల్లో సమగ్ర దర్యాప్తు: కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్‌ షా
‘డీలిమిటేషన్’ అవసరం లేకుండానే అమలు చేయాలి
కొత్త డీలిమిటేషన్ (నియోజకవర్గాల పునర్విభజన) ప్రక్రియ పూర్తయ్యే వరకు వేచి చూడకుండా మహిళా రిజర్వేషన్ చట్టాన్ని వెంటనే అమలు చేయాలని కోరుతూ కాంగ్రెస్ నాయకురాలు జయ ఠాకూర్ దాఖలు చేసిన పిటిషన్‌పై ధర్మాసనం విచారణ చేపట్టింది. పిటిషనర్ తరపు సీనియర్ న్యాయవాది శోభా గుప్తా మాట్లాడుతూ, భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చి ఏడు దశాబ్దాలు దాటినా, మహిళా ప్రాతినిధ్యం కోసం కోర్టును ఆశ్రయించాల్సి రావడం దురదృష్టకరం అన్నారు.
చట్టాన్ని అమలు చేసే అధికారం కార్యనిర్వాహక వర్గానికే ఉంటుందని, కోర్టు మాండమస్ (ఒక నిర్దిష్ట చర్య తీసుకోవాలని కోర్టు ఇచ్చే ఆదేశం) జారీ చేయలేమని జస్టిస్ నాగరత్న స్పష్టం చేశారు. అయితే, డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ ఎప్పుడు జరుగుతుందో తెలియజేయాలని ఆమె కేంద్రాన్ని కోరారు.
ఎస్సీ, ఎస్టీలకు రిజర్వ్ చేసిన సీట్లతో సహా లోక్‌సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీలలో మూడింట ఒక వంతు సీట్లను మహిళలకు రిజర్వ్ చేస్తూ రాజ్యాంగం (106వ సవరణ) చట్టం, 2023 ఆమోదించబడింది. అయితే, ఈ చట్టం అమలు కొత్త జనాభా లెక్కల (Census) తర్వాత జరిగే డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ ఆధారంగా ఉంటుంది.
