IIT Hyderabad driverless bus : డ్రైవర్ లేకుండా కారు నడుస్తుందంటేనే అద్భుతంగా చూస్తాం.. అలాంటిది ఏకంగా బస్సే స్టీరింగ్ తిప్పుకుంటూ, ప్రయాణికులను గమ్యస్థానాలకు చేరవేస్తుంటే..? ఈ అద్భుతం మన హైదరాబాద్‌లోనే ఆవిష్కృతమైంది. దేశ సాంకేతిక రంగంలో మరో మైలురాయిని చేరుతూ, ప్రతిష్ఠాత్మక ఐఐటీ హైదరాబాద్ (IIT-H) దేశంలోనే తొలిసారిగా పూర్తిస్థాయి డ్రైవర్‌లెస్ బస్సులను క్యాంపస్‌లో అందుబాటులోకి తెచ్చింది. విద్యుత్తుతో నడిచే ఈ బస్సులు ఇప్పుడు ఐఐటీ ప్రాంగణంలో విద్యార్థులను, అధ్యాపకులను వారి గమ్యస్థానాలకు చేరవేస్తున్నాయి. అసలు ఈ బస్సులు ఎలా నడుస్తాయి..? వాటిలోని సాంకేతిక రహస్యం ఏంటి..? ప్రయాణికుల భద్రతకు ఎలాంటి చర్యలు తీసుకున్నారు..? ఈ సాంకేతిక విప్లవం వెనుక ఉన్నదెవరు?

సాంకేతికతకు చిరునామా.. ‘టిహాన్’ : ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లోని ప్రత్యేక పరిశోధన విభాగమైన ‘టెక్నాలజీ ఇన్నోవేషన్ హబ్ ఆన్ అటానమస్ నావిగేషన్ (TiHAN)’ ఈ అత్యాధునిక సాంకేతికతకు ప్రాణం పోసింది. ‘అటానమస్ నావిగేషన్ డేటా అక్విజిషన్ సిస్టం’ అనే టెక్నాలజీని ఉపయోగించి ఈ డ్రైవర్‌లెస్ బస్సులను టిహాన్ సంస్థ అభివృద్ధి చేసింది. ఇవి పూర్తిగా విద్యుత్తు ఆధారంగా పనిచేయడం వల్ల పర్యావరణానికి కూడా మేలు చేస్తాయి. ప్రస్తుతం ఐఐటీ హైదరాబాద్ రెండు వేరియంట్లను అందుబాటులోకి తెచ్చింది. ఒకటి ఆరు సీట్ల సామర్థ్యం కాగా, మరొకటి పద్నాలుగు సీట్ల సామర్థ్యంతో సేవలు అందిస్తోంది.

క్యాంపస్‌లో చక్కర్లు.. ప్రయాణికులు ఫుల్ ఖుష్ : ప్రస్తుతం ఈ డ్రైవర్‌లెస్ వాహనాలు ఐఐటీ క్యాంపస్‌లో విజయవంతంగా నడుస్తున్నాయి. విద్యార్థులు, అధ్యాపకులు, ఇతర సిబ్బంది క్యాంపస్ ప్రధాన గేటు నుంచి యూనివర్సిటీలోని వివిధ భవనాలకు, విభాగాలకు ఈ బస్సుల ద్వారానే ప్రయాణిస్తున్నారు. ఈ బస్సుల్లో ప్రయాణించిన వారి నుంచి అత్యంత సానుకూల స్పందన వస్తోందని టిహాన్ ప్రాజెక్ట్ డైరెక్టర్లు తెలిపారు. దాదాపు 90 శాతం మంది ప్రయాణికులు ఈ బస్సుల పనితీరు పట్ల, ప్రయాణ అనుభవం పట్ల పూర్తి సంతృప్తి వ్యక్తం చేసినట్లు పేర్కొన్నారు.

భద్రతే ప్రథమ ప్రాధాన్యం : డ్రైవర్ లేకుండా నడిచే వాహనం అనగానే భద్రతపై అనేక సందేహాలు తలెత్తుతాయి. అయితే, ఈ బస్సులలో ప్రయాణికుల భద్రతకు పెద్దపీట వేశారు. ఈ బస్సులో అత్యాధునిక భద్రతా వ్యవస్థలైన అటానమస్ ఎమర్జెన్సీ బ్రేకింగ్ (AEB) మరియు అడాప్టివ్ క్రూయిజ్ కంట్రోల్ (ACC) వంటివి పొందుపరచబడ్డాయి. AEB వ్యవస్థ అత్యవసర పరిస్థితుల్లో స్వయంచాలకంగా బ్రేకులను వర్తింపజేసి ప్రమాదాన్ని నివారిస్తుంది. అదే విధంగా, ACC వ్యవస్థ ముందున్న వాహనం వేగానికి అనుగుణంగా బస్సు వేగాన్ని నియంత్రిస్తుంది. అంతేకాకుండా, ప్రయాణ మార్గంలో తలెత్తే అడ్డంకులను సెన్సార్ల ద్వారా గుర్తించి, సురక్షితమైన మార్గంలోకి ప్రయాణాన్ని మళ్లించేలా ఈ వ్యవస్థలు రూపొందించారు.

కేవలం బస్సులే కాదు.. టెస్ట్‌బెడ్ కూడా : ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లోని TiHAN సంస్థ, డ్రైవర్‌లెస్ బస్సులతో పాటు, భారతదేశంలో మొట్టమొదటి ‘స్వయంప్రతిపత్తి నావిగేషన్ టెస్ట్‌బెడ్’ ను కూడా రూపొందించింది. భవిష్యత్తులో వివిధ ఆటోమొబైల్ కంపెనీలు, పరిశోధకులు, ప్రభుత్వ సంస్థలు తమ స్వీయ డ్రైవింగ్ వ్యవస్థలను వాస్తవ రోడ్లపైకి తీసుకురావడానికి ముందు, వాటిని పరీక్షించుకోవడానికి ఈ టెస్ట్‌బెడ్ ఒక వేదికగా ఉపయోగపడుతుంది. ఇది దేశంలో అటానమస్ వాహనాల అభివృద్ధికి, పరిశోధనలకు మరింత ఊతమివ్వనుంది.