1 Lakh Single-Teacher Schools In India: దేశంలో విద్యారంగం ఎదుర్కొంటున్న ప్రధాన సవాళ్లలో సింగిల్-టీచర్ పాఠశాలల (Single-Teacher Schools) సంఖ్య ఒకటిగా నిలిచింది. అధికారిక గణాంకాల ప్రకారం, భారతదేశంలో 1 లక్షకు పైగా ఏక-ఉపాధ్యాయ పాఠశాలలు ఉండగా, వీటిలో 33 లక్షలకు పైగా విద్యార్థులు చదువుకుంటున్నారు.
కేంద్ర విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ విడుదల చేసిన 2024-25 విద్యా సంవత్సరం గణాంకాల ప్రకారం, దేశవ్యాప్తంగా 1,04,125 పాఠశాలల్లో ఒక్కొక్కరే ఉపాధ్యాయులు ఉన్నారు. ఈ పాఠశాలల్లో మొత్తం 33,76,769 మంది విద్యార్థులు నమోదయ్యారు. అంటే, సగటున ప్రతి పాఠశాలలో దాదాపు 34 మంది విద్యార్థులు ఉన్నారు. విద్యా హక్కు చట్టం (RTE) ప్రకారం, ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉపాధ్యాయ-విద్యార్థి నిష్పత్తి (PTR) 30:1 గా ఉండాలి.
రాష్ట్రాలవారీగా అత్యధిక సంఖ్య
దేశంలో అత్యధికంగా ఏక-ఉపాధ్యాయ పాఠశాలలు ఉన్న రాష్ట్రాల జాబితాలో ఆంధ్రప్రదేశ్ (12,912) మొదటి స్థానంలో ఉంది. ఆ తర్వాత ఉత్తరప్రదేశ్ (9,508), జార్ఖండ్ (9,172), మహారాష్ట్ర (8,152), కర్ణాటక (7,349) రాష్ట్రాలు ఉన్నాయి.
అయితే, ఈ పాఠశాలల్లో విద్యార్థుల సంఖ్యను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, ఉత్తరప్రదేశ్ (6,24,327 మంది విద్యార్థులు) అగ్రస్థానంలో ఉంది. ఆ తర్వాత జార్ఖండ్ (4,36,480), పశ్చిమ బెంగాల్ (2,35,494), మధ్యప్రదేశ్ (2,29,095) ఉన్నాయి. ఇక తెలంగాణలో 5,001 సింగిల్-టీచర్ పాఠశాలలు ఉన్నాయి.
పాఠశాలల విలీనం ద్వారా పరిష్కారం
సింగిల్-టీచర్ పాఠశాలల సంఖ్యను తగ్గించేందుకు ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టింది. 2022-23లో 1,18,190 ఉన్న ఈ పాఠశాలల సంఖ్య 2023-24 నాటికి 1,10,971కి తగ్గింది. “ఒక్కరే ఉపాధ్యాయుడు ఉండటం బోధనా-అభ్యాస ప్రక్రియకు ఆటంకం కలిగిస్తుంది. అందువల్ల, పాఠశాలల విలీనం (Rationalisation) ద్వారా అందుబాటులో ఉన్న వనరులను ఉత్తమంగా ఉపయోగించుకోవడానికి ప్రభుత్వం మిషన్ మోడ్‌లో పనిచేస్తోంది” అని సీనియర్ అధికారి ఒకరు తెలిపారు. విద్యార్థులు లేని పాఠశాలల నుంచి ఉపాధ్యాయులను ఈ సింగిల్-టీచర్ పాఠశాలలకు తరలించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
ALSO READ: India birth Rate : దేశంలో జననాల తగ్గుదల.. ఆందోళన రేకెత్తిస్తున్న గణాంకాలు
