Rising brain stroke cases in youth : ఒకప్పుడు అరవై ఏళ్లు దాటిన వారికి వచ్చే జబ్బుగా భావించే బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ (పక్షవాతం), ఇప్పుడు పాతికేళ్ల యువతను సైతం కబళిస్తోంది. ఉరుకులు పరుగుల జీవితం, మారిన జీవనశైలి మన మెదడుకు ముప్పుగా పరిణమిస్తోంది. హైదరాబాద్‌లోని నిమ్స్ ఆసుపత్రికి నెలకు 250 నుంచి 300 బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ కేసులు వస్తుండగా, అందులో ప్రతిరోజూ ఒకటి రెండు కేసులు యువతవే ఉంటున్నాయంటే పరిస్థితి తీవ్రతను అర్థం చేసుకోవచ్చు. కళ్లెదుటే కుప్పకూలుతున్న యువత ప్రాణాలను చూస్తున్నాం. అసలు యువత ఎందుకు ఈ ప్రమాదంలో చిక్కుకుంటోంది? ప్రాణాలను కాపాడే ఆ ‘స్వర్ణ సమయం’ (గోల్డెన్ అవర్) ఎందుకు అంత కీలకం?

కళ్లముందే కరిగిపోయిన కలలు : ఇటీవల నగరంలో జరిగిన ఓ ఘటన అందరినీ కలచివేసింది. విదేశాల్లో ఉండే 30 ఏళ్ల యువకుడికి ఏడాది క్రితమే వివాహమైంది. ఇటీవలే పాప పుట్టడంతో, బిడ్డను చూసేందుకు ఆనందంగా హైదరాబాద్ వచ్చాడు. కానీ విధి వక్రించింది. అతను తీవ్రమైన బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌కు గురై, పరిస్థితి విషమించి ప్రాణాలు కోల్పోయాడు. ఇలాంటి విషాదాలు ఎన్నో తెరవెనుక జరుగుతున్నాయి. గతేడాదితో పోలిస్తే స్ట్రోక్ కేసులు 10-15 శాతం పెరిగాయని వైద్యులు చెప్పడం ఆందోళనను రెట్టింపు చేస్తోంది.

శత్రువులో రెండు ప్రధాన రూపాలు : బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌లో ప్రధానంగా రెండు రకాలు ఎక్కువగా ప్రాణాంతకంగా మారుతున్నాయని వైద్యులు చెబుతున్నారు.
ఇస్కీమిక్‌ స్ట్రోక్‌: మెదడుకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే నాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టి (క్లాట్) అడ్డంకి ఏర్పడటం. నిమ్స్‌కు వచ్చే కేసుల్లో ఎక్కువ శాతం ఇవే ఉంటున్నాయి.
హెమరేజిక్‌ స్ట్రోక్‌: అధిక రక్తపోటు లేదా ఇతర కారణాల వల్ల మెదడులోని రక్తనాళం చిట్లి (పగిలి) రక్తస్రావం జరగడం.

కారణాలు మన జీవనశైలిలోనే : యుక్త వయసులోనే స్ట్రోక్ బారిన పడటానికి ప్రధాన కారణాలు మన రోజువారీ అలవాట్లేనని నిపుణులు స్పష్టం చేస్తున్నారు.

అధిక రక్తపోటు (High BP), మధుమేహం (Sugar): నియంత్రణలో లేని బీపీ, షుగర్ రక్తనాళాలను బలహీనపరుస్తాయి.
తీవ్ర ఒత్తిడి, నిద్రలేమి: ఆధునిక జీవనశైలిలో భాగమైన ఈ రెండూ మెదడు ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీస్తున్నాయి.
ధూమపానం, మద్యపానం: ఈ దురలవాట్లు రక్తాన్ని చిక్కబడేలా చేసి, గడ్డలు ఏర్పడే ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.

శారీరక శ్రమ లేకపోవడం, అధిక కొలెస్ట్రాల్: వ్యాయామం లేకపోవడం, అనారోగ్యకరమైన ఆహారం వల్ల కొవ్వు పెరిగి రక్తనాళాలు మూసుకుపోతాయి.

ప్రాణాలను కాపాడే  సమయం : “బ్రెయిన్‌ స్ట్రోక్‌కు గురైన తర్వాత తొలి 6 గంటల సమయం అత్యంత కీలకం. దీనినే ‘గోల్డెన్ అవర్’ అంటాం. ఈ సమయంలో బాధితుడిని ఆసుపత్రికి తరలిస్తే, రక్తం గడ్డలను కరిగించే ఇంజెక్షన్లు (థ్రాంబోలైసిస్) లేదా సర్జరీ ద్వారా మెదడుకు జరిగే నష్టాన్ని చాలా వరకు నివారించవచ్చు,” అని నిమ్స్ సీనియర్ న్యూరో సర్జన్ డాక్టర్ వంశీకృష్ణ తెలిపారు. “ఆలస్యమైన ప్రతీ నిమిషం మెదడులోని లక్షలాది కణాలు చనిపోతాయి. అందుకే ఎంత వేగంగా స్పందిస్తే, ప్రాణాలు కాపాడటమే కాకుండా, శాశ్వత అంగవైకల్యం రాకుండా చూడగలం,” అని ఆయన స్పష్టం చేశారు.

నివారణే నిజమైన మందు : పోషకాహారం తీసుకోవాలి, ఉప్పు తగ్గించాలి. ప్రతిరోజూ కనీసం 30 నిమిషాల పాటు వ్యాయామం చేయాలి. ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడానికి యోగా, ధ్యానం వంటివి అలవర్చుకోవాలి.రోజుకు 7-8 గంటల సరైన నిద్ర ఉండేలా చూసుకోవాలి. బీపీ, షుగర్ ఉన్నవారు క్రమం తప్పకుండా మందులు వాడాలి. మారుతున్న కాలంతో పాటు మన జీవనశైలిలో ఆరోగ్యకరమైన మార్పులు చేసుకోకపోతే, జీవితాలకు భారీ మూల్యం చెల్లించుకోక తప్పదని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు.